Czy można wykluczyć wykonawcę z uwagi na brak wykazania spełniania warunku udziału jeszcze przed złożeniem wykazu referencyjnych robót?

W jednej ze spraw rozpoznawanych niedawno przez KIO1, Izba pochyliła się nad zagadnieniem dopuszczalności wykluczenia wykonawcy z postępowania w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 12 PZP tj. z uwagi na brak wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu. Osią sporu między stronami było to, czy zamawiający miał prawo dokonać wykluczenia wykonawcy jeszcze przed wezwaniem go do złożenia wykazu referencyjnych robót, bazując jedynie na zobowiązaniu podmiotu trzeciego oraz oświadczeniu wstępnym złożonym wraz z ofertą.

Odwołujący argumentował, że wykluczenie wykonawcy z postępowania było przedwczesne i nie mogło nastąpić przed etapem weryfikacji spełnienia warunków udziału w postępowaniu w oparciu o wykaz robót i referencje. Jego zdaniem zamawiający, na bazie złożonych wraz z ofertą oświadczeń wstępnych oraz zobowiązania podmiotu trzeciego, nie mógł rozstrzygnąć o braku wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu.

Wstępne potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu 

W stanie faktycznym sprawy zamawiający prowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem było zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych polegających na budowie ekranów akustycznych. Wartość zamówienia plasowała się poniżej progów unijnych. W toku rzeczonego postępowania wykonawcy mieli wykazać się doświadczeniem w realizacji co najmniej 2 zadań, obejmujących budowę lub przebudowę ekranów akustycznych.  

Warto wskazać, że w postępowaniach poniżej progów unijnych, wykonawcy wraz z ofertą zamiast JEDZ-a, składają tzw. oświadczenie wstępne. Informacje zawarte w tym oświadczeniu stanowią wstępne potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w danym postępowaniu. W sytuacji gdy wykonawca powołuje się na zasoby innych podmiotów trzecich, zamieszcza w rzeczonym oświadczeniu także informacje o tych podmiotach, zgodnie z art. 25a ust. 3 pkt 2 PZP.

Jeden z oferentów w oświadczeniu wstępnym sporządzanym na formularzu przygotowanym przez zamawiającego, wskazał, że powołuje się na zasoby podmiotu trzeciego w celu wykazania wymaganego doświadczenia w całości. Załączył również do oferty pisemne zobowiązanie podmiotu trzeciego do oddania mu do dyspozycji stosownych zasobów. 

Błędne zobowiązanie – należy wezwać

Zamawiający analizując treść oświadczenia wykonawcy oraz zobowiązania podmiotu trzeciego  doszedł jednak do wniosku, że zobowiązanie jest wadliwe. Zamawiający wprawdzie dopuścił w SIWZ powoływanie się na zasoby podmiotu trzeciego w celu wykazania spełniania warunków udziału, zastrzegł jednak, że wykonawcy nie mogą wykazywać spełniania warunku w taki sposób, że jeden podmiot będzie posiadał doświadczenie w realizacji jednego zadania, a inny podmiot zadania drugiego. Innymi słowy, każdy z podmiotów musi posiadać doświadczenie w realizacji dwóch zadań. Powyższe powoduje, że powołanie się na zasoby podmiotu trzeciego byłoby dopuszczalne tylko wtedy, gdy podmiot ten posiadałby doświadczenie w wykonaniu dwóch zadań. Z kolei z treści zobowiązania złożonego przez wykonawcę wynikało, że podmiot trzeci deklaruje gotowość „oddania” swojego doświadczenia polegającego na wykonaniu tylko jednego zadania. Dodatkowo podmiot ten nie zobowiązał się do realizacji robot budowlanych, lecz jedynie do szeroko pojętych konsultacji. W przypadku robót budowlanych jest to sprzeczne z wymogiem określonym w art. 22a ust. 4 PZP.

Zamawiający na zasadzie określonej w art. 22a ust. 6 PZP wezwał wykonawcę, aby ten złożył poprawne zobowiązanie albo zastąpił podmiot trzeci innym podmiotem lub zobowiązał się do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże wymagane zdolności samodzielnie. W odpowiedzi na powyższe wezwanie otrzymał ponownie zobowiązanie podmiotu trzeciego nie spełniające ww. wymagań. W konsekwencji zamawiający wykluczył wykonawcę z udziału w postępowaniu z uwagi na brak wykazania warunku w zakresie niezbędnego doświadczenia.

Stanowisko KIO

Izba uznała, że skoro odwołujący powoływał się na zobowiązanie podmiotu trzeciego, to zamawiający był zobowiązany ocenić ten dokument pod kątem realności udostępnienia zasobów, nie zaś wstrzymać się z dokonaniem tej czynności dopiero do momentu otrzymania kolejnych dokumentów w postaci wykazu robót budowlanych i referencji.

Stwierdzenie, że doświadczenie nie zostało realnie udostępnione tj. podmiot trzeci nie zrealizuje robót budowlanych wbrew wymogom art. 22a ust. 4 PZP, było wystarczające dla uznania, że wykonawca nie wykazał spełniania warunku udziału. W ocenie Izby dalsze dokumenty w postaci wykazu robót umożliwiłyby jedynie udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy doświadczenie podmiotu trzeciego wpisuje się w treść warunku udziału czy nie. Nie miałyby natomiast wpływu na stwierdzenie, czy doświadczenie (niezależnie od tego, czy korespondowało z treścią warunku, czy też nie) zostało wykonawcy realnie udostępnione.

W konsekwencji weryfikacja dokumentów w postaci zobowiązania do udostępnienia zasobów oraz oświadczenia wstępnego była wystarczająca dla stwierdzenia braku spełnienia przez odwołującego warunku udziału w postępowaniu, a co za tym idzie wykluczenia go z postępowania.


1 Wyrok KIO z dnia 5 grudnia 2019 r., sygn. akt KIO 2400/19

Masz pytania?

SKONTAKTUJ SIĘ Z EKSPERTEM

Warning: Undefined variable $category in /home/users/gjip/public_html/gjw_new/wp-content/themes/GJW/single-blog.php on line 105
  • Paulina Meller-KmiecikRadca Prawny+48 669 66 44 99paulina.meller-kmiecik@gjw.pl