Procedura samooczyszczenia pozwala wykonawcom, wobec których znajdują zastosowanie przesłanki wykluczenia z art. 108 ust. 1 pkt 1, 2 i 5 lub art. 109 ust. 1 pkt 2-5 i 7-10 PZP uniknąć wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia. W tym celu wykonawca musi udowodnić, że spełnił łącznie przesłanki wskazane w art. 110 ust. 2 PZP:
1) naprawił lub zobowiązał się do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie pieniężne;
2) wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności związane z przestępstwem, wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem oraz spowodowanymi przez nie szkodami, aktywnie współpracując odpowiednio z właściwymi organami, w tym organami ścigania, lub zamawiającym;
3) podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, odpowiednie dla zapobiegania dalszym przestępstwom, wykroczeniom lub nieprawidłowemu postępowaniu, w szczególności:a) zerwał wszelkie powiązania z osobami lub podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy,
a) zerwał wszelkie powiązania z osobami lub podmiotami odpowiedzialnymi za nieprawidłowe postępowanie wykonawcy,
b) zreorganizował personel,
c) wdrożył system sprawozdawczości i kontroli,
d) utworzył struktury audytu wewnętrznego do monitorowania przestrzegania przepisów, wewnętrznych regulacji lub standardów,
e) wprowadził wewnętrzne regulacje dotyczące odpowiedzialności i odszkodowań za nieprzestrzeganie przepisów, wewnętrznych regulacji lub standardów.
Jeżeli podjęcie ww. czynności wystarcza do uznania wykonawcy za rzetelnego, to nie podlega on wykluczeniu. W uzasadnieniu wyroku z dnia 13 grudnia 2021 r. (sygn. akt KIO 3467/21) KIO zawarła kilka istotnych uwag dotyczących zasad przeprowadzania procedury samooczyszczania.
Na kim spoczywa inicjatywa przeprowadzenia procedury samooczyszczania?
Wykazanie, że wykonawca, wobec którego przesłanki wykluczenia znajdują zastosowanie wdrożył środki naprawcze i zapobiegawcze dowodzące jego rzetelności jest obowiązkiem wykonawcy. To on musi podjąć inicjatywę aby zamawiający dokonał stosownej oceny. W tym celu wykonawca powinien poinformować zawiadamiającego o tym, że przesłanka wykluczenia znajduje wobec niego zastosowanie oraz o czynnościach wskazanych w art. 110 ust. 2 PZP, które podjął. Zaniechanie przekazania takiej informacji nie może obciążać zamawiającego, to nie od jego czynności zależy bowiem przeprowadzenie procedury samooczyszczenia.
Termin na przeprowadzenie procedury samooczyszczenia
Chociaż PZP nie wskazuje terminu na przeprowadzenie procedury samooczyszczenia, powinna ona zostać przeprowadzona najpóźniej w terminie zawiadomienia o czynności kończącej postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego.
Podsumowanie
W celu uniknięcia wykluczenia, wykonawca wobec którego znajduje zastosowanie przesłanka wykluczenia wskazana w art. 108 ust. 1 pkt 1, 2 i 5 lub art. 109 ust. 1 pkt 2-5 i 7-10 PZP powinien najpóźniej w terminie zawiadomienia o czynności kończącej postępowanie z własnej inicjatywy poinformować zamawiającego o tej przesłance oraz środkach naprawczych i zapobiegawczych, które wykonawca wdrożył w celu wykazania swojej rzetelności.
