Zamawiający, opisując przedmiot zamówienia, jest zobowiązany zachować równowagę pomiędzy własnym interesem, polegającym na uzyskaniu
gwarancji należytego jego wykonania, a interesem potencjalnych wykonawców, których nie może eliminować z udziału w postępowaniu poprzez wprowadzenie nadmiernych wymagań.
Co ważne, dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia przez określenie zbyt rygorystycznych wymagań, które nie są uzasadnione potrzebami zamawiającego, będzie uprawdopodobniało naruszenie uczciwej konkurencji. Ocena, czy w danym przypadku doszło lub mogło dojść utrudnienia uczciwej konkurencji powinna być dokonywana przez pryzmat okoliczności konkretnego postępowania o zamówienie publiczne.
W jednej ze spraw rozpatrywanych niedawno przez KIO (wyrok z dnia 18 marca 2019 r., sygn. akt KIO 358/19) wykonawca wniósł odwołanie od treści SIWZ, uznając, że zamawiający naruszył wytyczne z art. 29 ust. 2 PZP tj. opisał przedmiot zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Rzeczony przetarg dotyczył zakupu komputerów w ramach modernizacji infrastruktury teleinformatycznej. Odwołujący podniósł szereg zarzutów dotyczących parametrów wymaganego przez zamawiającego sprzętu, w szczególności zastosowania określonej liczby i rodzaju portów oraz wymogu dotyczącego zasilacza i jego mocy. Argumentował, że zamawiający żąda komputerów w postaci tzw. „składaków”, a zatem komputerów nie pochodzących z seryjnej produkcji. W ocenie wykonawcy rozwiązania wymagane przez zamawiającego ograniczają konkurencję wykluczając możliwość zaoferowania urządzeń seryjnych pochodzących od wiodących producentów.
Jednak w ocenie składu orzekającego, odwołujący nie wykazał, aby zamawiający naruszył art. 7 ust. 1 oraz art. 29 ust. 2 PZP. Izba podkreśliła, że fakt posiadania przez danego wykonawcę danego produktu nie stanowi jeszcze o tym, że jednostka zamawiająca ma ten produkt nabyć. W rozpoznawanej sprawie kluczowy był fakt, że zamawiający dopuścił bardzo szerokie możliwości konfigurowania komponentów komputera, co w ocenie Izby przesądziło, że konkurencja pomiędzy wykonawcami nie została w żaden sposób zachwiana. Izba analizując sprawę podkreśliła, że zakaz, o którym mowa w art. 29 ust. 2 PZP nie oznacza konieczności nabycia przez zamawiającego dostaw, usług czy robót budowlanych nie odpowiadających jego potrzebom, jedynie nakazuje dopuścić konkurencję między wykonawcami mogącymi spełnić postawione wymogi. Izba wskazała, że ”W postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego, Zamawiający jak każdy gospodarz dbający o swoje potrzeby uprawniony jest do kupna określonych rzeczy, a w ramach tych określonych rzeczy nieuprawniona jest taka specyfikacja techniczna, która eliminowałaby w sposób niezasadny określone przedmioty, a przez to ich producentów czy dystrybutorów – to stanowi istotę konkurencyjności w ramach danego zamówienia.”
Trzeba pamiętać, że zamawiający może żądać produktu o cechach odpowiadających jego potrzebom, w tym o najwyższych dostępnych standardach jakościowych, jednocześnie dokonując tego z uwzględnieniem racjonalnego planowania wydatków pod względem finansowym i użytkowym. Co ważne, racjonalne potrzeby zamawiającego to nie koniecznie potrzeby na poziomie minimalnym.
