Prawo zamówień publicznych
przewiduje, że wykonawca, który z innymi wykonawcami zawarł porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlega wykluczeniu z postępowania w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 20 PZP. Zgodnie z art. 24 ust. 7 pkt 3 PZP wykluczenie następuje jeżeli nie upłynęły 3 lata od dnia zaistnienia zdarzenia będącego podstawą wykluczenia.
W jaki sposób rozumieć „zaistnienie zdarzenia”, o jakim mowa w powyższym przepisie? W szczególności, czy za zdarzenie należy uznać zawarcie samego niedozwolonego porozumienia czy może decyzję kompetentnego organu, takiego jak UOKiK stwierdzającą powyższe?
Odpowiadając na to pytanie warto sięgnąć do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). TSUE w wyroku z dnia 24 października 2018 r., C-124/17 w sprawie Vossloh Laeis GmbH przeciwko Stadtwerke München GmbH, wypowiedział się odnośnie rozumienia art. 57 ust. 4 lit. d oraz art. 57 ust. 7 dyrektywy 2014/24/UE[1], które to przepisy przewidują możliwość wykluczenia z postępowania, jeżeli instytucja zamawiająca może stwierdzić, na podstawie wiarygodnych przesłanek, że wykonawca zawarł z innymi wykonawcami porozumienia mające na celu zakłócenie konkurencji. Wykluczenie następuje w okresie 3 lat od daty „odnośnego zdarzenia”.
W stanie faktycznym sprawy federalny urząd antykartelowy nałożył na wykonawcę karę za to, że brał on do roku 2011 udział w porozumieniach dążących do zakłócenia konkurencji w ramach kartelu szynowego. Spółka twierdziła, że „odnośnym zdarzeniem” w rozumieniu art. 57 ust. 7 dyrektywy 2014/24/UE, od którego oblicza się maksymalny okres wykluczenia, jest zakończenie uczestnictwa w kartelu. Wątpliwości w tym zakresie powzięła niemiecka izba ds. zamówień publicznych i zadała pytania prejudycjalne, które zmierzały do ustalenia, czy art. 57 ust. 7 dyrektywy 2014/24 należy interpretować w ten sposób, że gdy wykonawca dopuścił się zachowania objętego podstawą wykluczenia określoną w art. 57 ust. 4 lit. d) tej dyrektywy, za które właściwy organ nałożył sankcję, maksymalny okres wykluczenia należy liczyć od daty wydania decyzji tego organu. TSUE orzekł, że „art. 57 ust. 7 dyrektywy 2014/24 należy interpretować w ten sposób, że gdy wykonawca dopuścił się zachowania objętego podstawą wykluczenia określoną w art. 57 ust. 4 lit. d), za które właściwy organ nałożył sankcję, maksymalny okres wykluczenia oblicza się od daty wydania decyzji tego organu”. W rezultacie w sytuacji, gdy zostało wydane orzeczenie stwierdzające zawarcie porozumienia ograniczającego konkurencję to okres wykluczenia oblicza się nie od chwili uczestnictwa w porozumieniu, lecz od daty, w której to zachowanie stało się przedmiotem stwierdzenia naruszenia przez właściwy organ.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE
