Na temat problemów praktycznych związanych z wyjaśnianiem rażąco niskiej ceny, pisaliśmy już kilkukrotnie na łamach bloga. W szczególności o przypadku, gdy wykonawca przedstawia wyjaśnienia lakoniczne i nie załącza dowodów na ich poparcie (więcej do przeczytania tutaj).
W jednym z niedawnych wyroków Izba po raz kolejny podkreśliła wagę prawidłowego formułowania wezwania przez zamawiającego. KIO uznała bowiem, że „wykonawca nie jest w stanie wyjaśnić i udowodnić nieokreślonego „wszystkiego”, lecz zakres jego wyjaśnień powinien być nakierowany na konkretne okoliczności wezwaniem zamawiającego” (por. wyrok dnia 25 stycznia 2019 r., sygn. akt KIO 63/19).
Zgodnie z art. 90 ust. 1 PZP, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, sprzyjających warunków wykonywania zamówienia czy kosztów pracy.
W stanie faktycznym sprawy, odwołujący zarzucił zamawiającemu, że ten sprzecznie z prawem zaniechał odrzucenia oferty konkurenta, pomimo że złożone przez niego, w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego, pismo nie może być uznane za prawidłowe wyjaśnienia poziomu ceny. Odwołujący powoływał się na to, że było ono zbyt ogólne i lakoniczne.
Izba wskazała jednak, że treść wyjaśnień wykonawcy każdorazowo uzależniona jest od treści wezwania zamawiającego. W sytuacji, gdy wykonawca otrzyma od zamawiającego ogólne wezwanie, nie odnoszące się do konkretnych elementów wyceny budzących wątpliwości, jego wyjaśnienia będą dotyczyć tych kwestii, które sam uzna za istotne.
W tym konkretnym postępowaniu, zamawiający dysponował złożonym przez wykonawców wraz z ofertą „zestawieniem kosztów zadania”. Zestawienie to obejmowało pozycje cenowe dotyczące poszczególnych czynności składających się na przedmiot zamówienia, zatem zamawiający powinien je przeanalizować i odnieść się do tych elementów, które budziły jego wątpliwości. Tymczasem w swoim wezwaniu do wyjaśnień zamawiający, nie dość, że w ogóle nie odniósł się do przedstawionej wyceny, to skopiował jedynie częściowo treść przepisu art. 90 ust. 1 PZP. W konsekwencji wykonawca nie wiedział jakie konkretnie okoliczności ma wyjaśniać i udowadniać.
Należy pamiętać, że użyte w art. 90 ust. 1 PZP sformułowanie “budzą wątpliwości zamawiającego” wskazuje na wrażenie zamawiającego charakteryzujące się dużym stopniem subiektywności. Nie jest rolą wykonawcy domyślać się które elementy ceny ofertowej zamawiający kwestionuje. Co za tym idzie, treść wyjaśnień rażąco niskiej ceny musi być rozpatrywana przez pryzmat treści zapytania formułowanego przez zamawiającego.
