Ileż kontrowersji w ostatnim czasie wzbudzają przepisy o zamówieniach publicznych na usługi społeczne! Jednak zacznijmy od krótkiego przypomnienia. Nowe regulacje wprowadzone czerwcową nowelizacją Prawa zamówień publicznych spowodowały uchylenie dotychczasowych przepisów o zamówieniach na usługi priorytetowe i niepriorytetowe. W ich miejsce wprowadzono przepisy o zamówieniach na usługi społeczne (zawarte głównie w rozdziale 6, działu III PZP). Ustanowiono tym samym szczególny system udzielania zamówień publicznych na takie usługi (więcej w tym wpisie). Jednakże przepisy o usługach społecznych budzą liczne wątpliwości praktyków.
Przede wszystkim kontrowersje budzi stosowanie art. 138o PZP, który przewiduje, iż zamawiający udzielający zamówienia na usługi społeczne o wartości poniżej progów określonych na podstawie art. 138g PZP (750.000 euro – w przypadku zamówień innych niż zamówienia sektorowe lub zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz 1.000.000 euro – w przypadku zamówień sektorowych), ma możliwość udzielenia zamówienia zgodnie z określoną przez siebie procedurą, spełniającą minimalne wymogi wynikające z art. 138o ust. 2–4 PZP.
Z powyższego wnika, iż to sam zamawiający mając na uwadze specyfikę danego postępowania, określa szczegółowe procedury prawne w oparciu o zasady prowadzenia postępowania wskazane w art. 138o ustawy PZP tj. zasadę przejrzystości, obiektywności i niedyskryminacji.
Tu pojawia się pytanie, czy do udzielania zamówień na podprogowe usługi społeczne mają zastosowanie przepisy o środkach ochrony prawnej, w tym przepis art. art. 189 ust. 2 PZP o możliwości wnoszenia odwołań w postępowaniach podprogowych?
Zgodnie z opinią Urzędu Zamówień Publicznych w takim przypadku przepisów o odwołaniach nie stosujemy. UZP wskazał, że w przypadku postępowań prowadzonych w oparciu o art. 138o PZP, zamawiającego nie wiążą przepisy ustawy PZP, z wyjątkiem reguł wskazanych w art. 138o ust. 2 – 4, a co za tym idzie wykonawca nie ma możliwości skorzystania ze środków odwoławczych przewidzianych ustawą. Jednakże zupełnie inne zdanie w tej kwestii wyraził Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy w postanowieniu z dnia 25 sierpnia 2017 r. (sygn. akt IX Ca 807/17).
Sąd ten rozpoznawał skargę wniesioną przez Prezesa UZP od wyroku KIO z dnia 27 czerwca 2017 r., w którym to Izba uwzględniła odwołanie w od czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 138o PZP, polegającej na unieważnieniu prowadzonego postępowania i zaniechaniu wyboru oferty najkorzystniejszej. Izba nakazała wówczas zamawiającemu – Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej unieważnienie czynności unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt. 7 PZP, a następnie dokonanie czynności oceny ofert.
Prezes UZP w skardze zarzucił wyrokowi KIO naruszenie art. 189 ust. 2 pkt 1 PZP w zw. z art. 138o i art. 138g ust.1 pkt 1 PZP poprzez ich błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, że w postępowaniach podprogowych, prowadzonych na podstawie art.138o PZP przysługuje możliwość wniesienia odwołania, w szczególności odwołania wobec czynności zamawiającego polegającej na unieważnieniu postępowania. Skarżący argumentował, że przepis art. 138o PZP nie przewiduje możliwości wniesienia odwołania, a przepisów rozdziału VI PZP dotyczących środków odwoławczych do tego typu zamówień nie stosuje się.
Sąd Okręgowy w Olsztynie po rozpoznaniu skargi uchylił zaskarżony wyroku KIO i odrzucił odwołanie wykonawcy, jednakże z innych przyczyn niż wskazane przez Prezesa UZP.
Ostatecznie Sąd ten stwierdził, iż wykonawcy w przedmiotowej sprawie nie przysługiwało prawo do wniesienia odwołania od czynności polegającej na unieważnieniu postępowania. Jednakże sama treść przepisu art. 138o PZP, nie stanowi przeszkody dla wnoszenia odwołań w postępowaniach podprogowych.
Zdaniem Sądu Okręgowego w postępowaniach podprogowych na usługi społeczne przysługuje odwołanie, jednak jedynie od czynności enumeratywnie wymienionych w art. 189 ust. 2 PZP. Sąd pokreślił, iż żaden z przepisów działu VI PZP (ani sam przepis art. 138o), nie wyłącza stosowania przepisów o ochronie prawnej w odniesieniu do jakiegokolwiek postępowania uregulowanego w ustawie. Wyjątki w tym przedmiocie przewiduje natomiast art. 180 ust. 2 PZP, jednakże przepis ten ogranicza prawo do korzystania z środków ochrony prawnej tylko ze względu na wartość zamówienia – a nie charakter postępowania.
Niewątpliwie takie rozstrzygnięcie ma charakter precedensowy i jak się wydaje słusznie umożliwia kontrolę czynności zamawiających także w tych postępowaniach, które dotyczą podprogowych usług społecznych. Na chwile obecną należy jednak poczekać, czy praktyka orzecznicza Izby i sądów powszechnych zaaprobuje wnioski Sądu Okręgowego w Olsztynie.
http://zamowieniasektorowe.pl/blog/uslugi-spoleczne-zamowieniach-klasycznych/#more-1196
