Regulamin Pracy jest wewnątrzzakładowym źródłem prawa pracy, który ustala organizację i porządek
w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników.
Wydanie Regulaminu Pracy jest niewątpliwie obowiązkiem pracodawcy. Pracodawca ma obowiązek
jego wdrożenia, w przypadku gdy zatrudnia co najmniej 50 pracowników. Pracodawca zatrudniający
mniej niż 50 pracowników może dobrowolnie wdrożyć taki regulamin. W skład ww. liczby wymaganej
do wprowadzenia w zakładzie pracy Regulaminu Pracy wchodzi każdy pracownik – bez względu na
rodzaj zawartej umowy o pracę czy wymiar czasu pracy, w jakim jest on zatrudniony.
Jakie postanowienia powinien zawierać Regulamin Pracy?
Regulamin Pracy, jak już częściowo wspomniano powyżej, określa prawa i obowiązki pracodawcy i
pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy. Ustala on w szczególności:
a) organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej
zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie
robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej;
b) systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy;
c) porę nocną;
d) termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia;
e) wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom;
f) rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu
odbywania przygotowania zawodowego;
g) wykaz lekkich prac dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w innym celu niż
przygotowanie zawodowe;
h) obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym
także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z
wykonywaną pracą;
i) przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i
obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy;
a także wskazuje na:
j) informacje o karach z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników.
Co ważne – postanowienia Regulaminu Pracy nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa powszechnie obowiązującego, głównie przepisy przewidziane w Kodeksie Pracy.
Postanowienia Regulaminu Pracy, które są niezgodne z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, nie obowiązują. Zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa dotyczące danego zagadnienia.
W przypadku, gdy u pracodawcy działają zakładowe organizacje związkowe, treść Regulamin Pracy pracodawca ustala w uzgodnieniu z tymi organizacjami.
Co w przypadku kiedy Regulamin Pracy nie jest wymagany – jak poinformować pracownika
o obowiązującej organizacji pracy w zakładzie?
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że pracodawcy, którzy nie mają obowiązku wprowadzania
regulaminu pracy, mogą regulować porządek i organizację pracy zarządzeniami. Ustalanie elementów
organizacji i porządku pracy, w tym sposobu potwierdzania obecności w pracy, następuje w drodze
poleceń pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2007 r., I PK 221/06, OSNP 2008,
Nr 506, poz. 67).
Taki pracodawca jest także obowiązany wydać obwieszczenie określające systemy i rozkłady czasu
pracy pracowników oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy (art. 150 § 1 Kodeksu Pracy). Dla
obwieszczenia pracowniczego nie jest wymagana żadna szczególna forma, niemniej dla celów
dowodowych zaleca się przyjęcie formy dokumentowej. Pracodawca, który nie wprowadził
Regulaminu Pracy, ma również obowiązek poinformowania pracowników na piśmie o najbardziej
niezbędnych ustaleniach dotyczących organizacji pracy w zakładzie (art. 29 § 3 Kodeksu Pracy).
