W efekcie ostatniej nowelizacji ustawodawca krajowy wyodrębnił określoną kategorię usług w postaci usług społecznych, podlegających odrębnej, uproszczonej regulacji. Przyczyną tego wyodrębnienia jest fakt, że z uwagi na przedmiot usług społecznych, mają one co do zasady ograniczony wymiar transgraniczny. Powyższe powoduje, że oferenci z innych krajów nie są co do zasady zainteresowani ubieganiem się o tego typu zamówienia, zwłaszcza w przypadku ich niskiej wartości.
Zgodnie z art. 138h PZP przedmiotem zamówień na usługi społeczne są usługi wymienione w załączniku nr XIV do nowej dyrektywy klasycznej (2014/24/UE) oraz załączniku XVII do nowej dyrektywy sektorowej (2014/25/UE). Są to m.in. usługi społeczne, edukacyjne, w zakresie opieki zdrowotnej i usługi kulturalne, zróżnicowane w zależności od danego państwa członkowskiego czy też usługi hotelowe i restauracyjne, które są świadczone co do zasady przez podmioty znajdujące się w konkretnym miejscu świadczenia tych usług. Usługami społecznymi są również niektóre usługi prawne odnoszące się głównie do prawa krajowego, w związku z czym zainteresowanymi wykonawcami będą podmioty, które mają siedzibę w danym państwie członkowskim. Podobnie usługi ratownictwa, usługi przeciwpożarowe i usługi więzienne, które stają się przedmiotem zainteresowania w ujęciu transgranicznym dopiero od momentu osiągnięcia odpowiednio wysokiej wartości.
Reżim udzielania zamówień, których przedmiotem są usługi społeczne uzależniony jest od progu kwotowego, który w przypadku zamawiających klasycznych kształtuje się następująco:
1) Zamówienia na usługi społeczne o wartości równej lub przekraczającej 30000 euro do wartości nieprzekraczającej 750000 euro:
Udzielanie tego typu zamówień następuje w sposób znacznie uproszczony. Zamawiający może bowiem samodzielnie stworzyć własną, wewnętrzną procedurę, z zastrzeżeniem obowiązku zapewnienia minimalnych wymogów określonych w art. 138o ust. 2-4 PZP.
Wymogi te dotyczą przede wszystkim konieczności udzielenia zamówienia w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminujący. Dodatkowo zamawiający zobowiązany jest wypełnić obowiązki dotyczące upublicznienia ogłoszenia o zamówieniu na stronie podmiotowej BIP (albo na stronie internetowej, jeśli nie posiada BIP), a także określić informacje istotne dla danego zamówienia, obejmujące co najmniej:
– termin składania ofert uwzględniający czas niezbędny do przygotowania i złożenia oferty;
– opis przedmiotu zamówienia oraz określenie wielkości lub zakresu zamówienia;
Co istotne, wykonawcy uczestniczącemu w postępowaniu prowadzonym na podstawie przepisu art. 138o PZP. nie przysługuje odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej.
2) Zamówienia na usługi społeczne o wartości równej lub przekraczającej 750000 euro:
Zamawiający także w tym przypadku ma możliwość samodzielnego określenia procedury udzielenia zamówienia, jednak zobowiązany jest stosować te elementy postępowania, które zostały szczegółowo wymienione w rozdziale 6 PZP, a także uwzględnić zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji, przejrzystości i proporcjonalności zgodnie z art. 138k PZP.
Jak wskazuje się w orzecznictwie „Treść art. 138k p.z.p. nakłada na Zamawiającego, jako gospodarza prowadzonego postępowania, obowiązek określenia sposobu jego prowadzania. Oznacza to, ni mniej ni więcej niż to, że to właśnie Zamawiający uwzględniając własne potrzeby kształtuje zasady dotyczące narzędzi i przebiegu prowadzonego postępowania. Określając procedurę prowadzonego postępowania Zamawiający powinien uwzględnić nie tylko obowiązujące specyficzne elementów prowadzonego postępowania ale także ukształtować jego elementy z poszanowaniem zasady równego traktowania i konkurencji, przejrzystości oraz proporcjonalności” (tak wyrok KIO z dnia 13 grudnia 2016 r., KIO 2215/16).
Zgodnie z art. 138q PZP zamawiający samodzielnie ustala terminy składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu z uwzględnieniem złożoności przedmiotu zamówienia oraz czasu potrzebnego na przygotowanie ofert lub wniosków. Ma także prawo do wskazania w ogłoszeniu o zamówieniu lub SIWZ innych, dodatkowych podstaw odrzucenia ofert niż wymienione w art. 89 PZP.
Przy umiejętnym zastosowaniu nowych regulacji zamawiający, którzy nabywają usługi społeczne mają okazję do lepszego dostosowania procedur udzielania zamówień do swoich specyficznych potrzeb i celów. Warto zatem skorzystać z możliwości, jakie przewidział dla tego typu zamówień ustawodawca.
