Zasadą jest, że zamawiający może podzielić zamówienie na części, określając ich zakres i przedmiot (art. 36aa ust. 1 PZP).Jeżeli w danym postępowaniu zamawiający nie decyduje się na dokonanie podziału, to zobowiązany jest do podania w protokole postępowania powodów swojej decyzji. Warto wskazać, że sama decyzja w zakresie podziału, jak również sposobu, w jaki zostanie podzielone zamówienie, pozostawiona jest autonomicznej woli zamawiającego. W orzecznictwie KIO wyraźnie wskazuje się przy tym, że podział zamówienia na części jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem instytucji zamawiającej.
Nie jest jednak tak, że rozstrzygnięcie zamawiającego w tym zakresie nie podlega w ogólne kontroli. W każdym bowiem przypadku zamawiający jest ograniczony zasadą uczciwej konkurencji. Ocena, czy w okolicznościach konkretnego postępowania decyzja co do podziału nie naruszy konkurencji poprzez ograniczenie możliwości ubiegania się o zamówienie, podlega kontroli Izby. Co do zasady intencją podziału zamówienia na części ma być ułatwienie małym i średnim przedsiębiorcom (MŚP) ubieganie się o zamówienia publiczne.
W jednym z ostatnich wyroków (z dnia 28 września 2019 r., sygn. akt: KIO 874/19) Izba rozpatrywała odwołanie, w którym podniesiony został zarzut braku dokonania podziału zamówienia na części, co miało skutkować nieuzasadnionym ograniczeniem liczby podmiotów uprawnionych do ubiegania się o udzielenie zamówienia. Sprawa dotyczyła postępowania na obsługę gospodarczą wraz z transportem i utrzymaniem terenu. Odwołujący argumentował między innymi o konieczności dostępu MŚP do rynku zamówień publicznych i umożliwienia im ubiegania się o zamówienia publiczne. Po analizie sprawy Izba nie dostrzegła jednak, aby zaniechanie dokonania podziału eliminowało odwołującego z możliwości wykonania zamówienia, przede wszystkim razem z innymi wykonawcami w formie konsorcjum. W ocenie Izby, właśnie konsorcja z udziałem MŚP stanowią odpowiedź na zapotrzebowanie zwiększenia dostępu tych podmiotów do zamówień. Odwołujący nie przedstawił natomiast dowodów, aby utworzenie konsorcjum z innymi wykonawcami było niemożliwe. Sam fakt trudności w znalezieniu partnera, czy też solidarna odpowiedzialność za wykonanie zamówienia nie stanowi potwierdzenia zasadności zarzutów odwołania.
W uzasadnieniu orzeczenia Izba podkreśliła, że w motywie 78 do dyrektywy 2014/24/UE prawodawca europejski wskazał, że zamówienia publiczne powinny być dostosowane do potrzeb MŚP, w tym celu oraz aby zwiększyć konkurencję, instytucje zamawiające należy zachęcać do dzielenia dużych zamówień na części. Jednocześnie państwa członkowskie powinny zachować możliwość podejmowania dalszych starań w celu ułatwiania MŚP udziału w rynku zamówień publicznych, rozszerzając zakres obowiązku rozważenia celowości podziału zamówień na mniejsze części, żądając od instytucji zamawiających uzasadnienia decyzji o niedokonywaniu podziału zamówień na części lub czyniąc ten podział obowiązkowym pod pewnymi warunkami. Jednak ustawodawca krajowy podjął decyzję, że nie skorzysta z upoważnienia do wprowadzenia obowiązku podziału zamówienia w celu wsparcia MŚP (co znalazło odzwierciedlenie w treści art. 36aa ust. 1 PZP oraz w uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o. zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła rzeczony art. 36aa PZP).
W czym możemy pomóc?