Zamówienia klasyczne poniżej progów unijnych – tryb podstawowy w nowym PZP 2021

Nowe PZP wprowadza istotne zmiany jeżeli chodzi o udzielanie klasycznych zamówień publicznych o wartości mniejszej niż progi unijne. Począwszy od stycznia 2021 r. zamawiający nie skorzystają już z tak popularnego dotychczas trybu przetargu nieograniczonego.  

Na początek warto wskazać, że pod pojęciem zamówień klasycznych należy rozumieć zamówienia udzielane przez zamawiającego publicznego oraz zamawiającego subsydiowanego inne niż zamówienie sektorowe i zamówienie w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa. Dla tego typu postępowań ustawodawca przewidział jako domyślny – tzw. tryb podstawowy, który ma być w założeniu elastyczną i uproszczoną procedurą. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu¹ 

Procedura uproszczona (tryb podstawowy), gwarantując realizację celów systemu zamówień publicznych, zapewnia zarazem zamawiającym odpowiednią elastyczność umożliwiającą optymalną organizację procesu udzielania zamówienia publicznego. 

Oprócz tego trybu, zamawiający będą mogli skorzystać także z partnerstwa innowacyjnego, negocjacji bez ogłoszenia oraz udzielić zamówienia z wolnej ręki (w przypadku, gdy istnieją ku temu ustawowe przesłanki). 

Tryb podstawowy – trzy warianty

W ramach trybu podstawowego ustawodawca przewidział trzy odmienne możliwości (warianty) jego prowadzenia. Zgodnie z treścią art. 275 nowego PZP zamawiający udziela zamówienia w trybie podstawowym, w którym w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy, a następnie zamawiający: 

1. wybiera najkorzystniejszą ofertę bez przeprowadzenia negocjacji albo 
2. może negocjować treść ofert w celu ich ulepszenia, o ile przewidział taką możliwość, albo 
3. negocjuje treść ofert złożonych w celu ich ulepszenia. 

Przewidziany w pkt 1 tryb podstawowy bez negocjacji jest niejako odpowiednikiem znanego dotychczas przetargu nieograniczonego.  Pozostałe dwa warianty przewidują możliwość lub obowiązek zamawiającego do negocjowania ofert w celu ich ulepszenia. 

Jaki jest sens wyodrębniania przez ustawodawcę jako osobnych wariantów obligatoryjnych i fakultatywnych negocjacji wskazanych w pkt 2 i 3? Przede wszystkim warto wskazać, że w przypadku wariantu zakładającego obowiązkowe negocjacje zamawiający nie sporządza w początkowym stadium specyfikacji warunków zamówienia. Specyfikacja ta jest sporządzana dopiero po przeprowadzeniu przez zamawiającego negocjacji. Tryb ten zatem może służyć zamawiającym do prowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia w sytuacji, gdy nie są w stanie w początkowym etapie dokładnie określić swoich wymagań dla przedmiotu zamówienia.  Z kolei w wariantach 1 oraz 2 tzn. w trybie podstawowym bez negocjacji i z fakultatywnymi negocjacjami – zamawiający obligatoryjnie musi sporządzić SWZ. 

^{1 Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy z 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych, VIII kadencja, druk sejm. nr 3624}