Progi kwotowe obligujące do stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t. j.: Dz. U. z 2013 r. poz. 907) ustalone są dla zamówień sektorowych na stosunkowo wysokim poziomie. Co do zasady tryby udzielania zamówień określone w tej ustawie znajdują zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wartość zamówienia sektorowego jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 400 tys. euro dla zamówień na dostawy lub usługi bądź 5 mln euro dla zamówień na roboty budowlane.1 W odniesieniu do pozostałych zamówień, tzw. zamówień podprogowych, ustawodawca krajowy pozostawia zamawiającym sektorowym swobodę wyboru wykonawcy, w tym także swobodę określenia procedury, w ramach której wybór taki ma być dokonany.
W praktyce zamawiający sektorowi najczęściej udzielają tego rodzaju zamówień zgodnie z postanowieniami ustalonych przez siebie regulaminów opartych o przepisy prawa cywilnego regulujące zasady zawierania umów. Znaczna liczba zamawiających nie ma jednak świadomości, że tego rodzaju regulacje powinny uwzględniać także określone wymogi wynikające z prawa europejskiego.
Zasady te zostały zaprezentowane w Komunikacie wyjaśniającym Komisji dotyczący prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych (2006/C 179/02), który nie ma wprawdzie charakteru źródła prawa powszechnie obowiązującego, ale przedstawia własne rozumienie orzecznictwa Trybunału prezentowane przez Komisję Europejską, które to orzecznictwo jest jednym ze źródeł prawa. Określa także najlepsze praktyki mające wspierać państwa członkowskie w czerpaniu pełnych korzyści z rynku wewnętrznego.
Treść Komunikatu odwołuje się do orzecznictwa wydanego na podstawie przepisów Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (obecnie: Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej) dotyczącego tych zamówień, które mogą mieć znaczenie dla rynku wewnętrznego. Nie wskazuje jednak wprost, jakie zamówienia mają taki właśnie charakter, ograniczając się jedynie do wskazania, że są to zamówienia, które mogą budzić zainteresowanie podmiotów gospodarczych z innych państw członkowskich.
Według Komisji kwalifikacji w tym zakresie powinien dokonać zamawiający w oparciu o ocenę konkretnych okoliczności odnoszących się do danego przypadku, takich jak przedmiot zamówienia, jego szacowana wartość, specyfika danego sektora (rozmiar i struktura rynku, praktyki handlowe, itd.) oraz geograficzna lokalizacja miejsca wykonania zamówienia. Jeżeli zamawiający, wziąwszy pod uwagę tego rodzaju czynniki, uzna, że planowane do udzielenia zamówienie jest istotne dla rynku wewnętrznego, powinien przy jego udzielaniu postępować zgodnie z podstawowymi normami wynikającymi z prawa europejskiego.
Zgodnie z treścią Komunikatu oznacza to dla zamawiającego konieczność uwzględnienia szeregu wymogów odnoszących się w szczególności do:
- zachowania przejrzystości, tj. zagwarantowania wszystkim potencjalnym oferentom odpowiedniego poziomu upublicznienia informacji o zamówieniu,
- stosowania niedyskryminacyjnego opisu przedmiotu zamówienia,
- zapewnienia równego dostępu do zamówienia dla podmiotów gospodarczych pochodzących ze wszystkich państw członkowskich UE,
- uwzględnienia w warunkach zamówienia zasad regulujących wzajemne uznawanie dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji w Unii Europejskiej,
- stosowania terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w lub składania ofert umożliwiających przedsiębiorstwom z innych państw członkowskich UE dokonanie wnikliwej oceny warunków zamówienia oraz przygotowanie oferty,
- ustalania przejrzystych i obiektywnych zasad regulujących proces udzielania zamówienia, odnoszących się w ten sam sposób do wszystkich potencjalnych wykonawców oraz ich komunikowania uczestnikom postępowania o udzielenie zamówienia z odpowiednim wyprzedzeniem.
1 Obliczonej według kursu wynikającego z Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (Dz. U. Nr 282, poz. 1650).
