W obowiązującym od 1 stycznia 2021 r. PZP zmianie uległa definicja wykonawcy. Zgodnie z art. 7 pkt 30 PZP:
Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o wykonawcy – należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która oferuje na rynku wykonanie robót budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług lub ubiega się o udzielenie zamówienia, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego.
W porównaniu do dotychczas obowiązujących przepisów nowe PZP rozszerzyło katalog wykonawców o podmiot, który „oferuje na rynku wykonanie robót budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenie usług”. Rozwiązanie to odpowiada regulacji zawartej w przepisach europejskich. W konsekwencji status wykonawcy przysługuje obecnie większej ilości podmiotów. Tytułem przykładu w uzasadnieniu nowego PZP wskazano uczestnika wstępnych konsultacji rynkowych, przedsiębiorcę niezaproszonego do negocjacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki, czy byłego uczestnika postępowania o udzielenie zamówienia kwestionującego dopuszczalność zmian umowy w sprawie zamówienia publicznego zawartej z innym wykonawcą.
Zmiana definicji wykonawcy ma wpływ na katalog podmiotów uprawnionych do korzystania ze środków ochrony przewidzianych w PZP. Zgodnie z art. 505 PZP środki ochrony przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
Dodatkowo, zgodnie z art. 525 PZP wykonawca jest też uprawniony do przystąpienia do postępowania odwoławczego, o ile ma interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje.
W wyroku z 22 kwietnia 2021 r. sygn. KIO 715/21 Krajowa Izba Odwoławcza w postępowaniu prowadzonym na podstawie obowiązującego od 1 stycznia 2021 r. PZP rozpoznała zagadnienie czy rozszerzenie katalogu wykonawców powoduje, że podmiot trzeci wykonawcy jest uprawniony do przystąpienia do postępowania odwoławczego. Izba uznała, że uprawnienie takie nie istnieje w przypadku, gdy upłynął termin na złożenie oferty i podmiot trzeci oferty nie złożył.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiło uznanie, że podmiot trzeci wykonawcy nie miał interesu prawnego w przystąpieniu do postępowania. Brak interesu podmiotu trzeciego na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego po wyborze oferty podkreślał w opozycji przeciwko zgłoszeniu przystąpienia odwołujący, wskazując, że podmiot trzeci nie złożył oferty, a zamówienie zostanie udzielone ewentualnie wykonawcy, a nie jego podmiotowi trzeciemu. Krajowa Izba Odwoławcza podzieliła tę argumentację. W opinii Izby, chociaż katalog wykonawców w PZP uległ zmianie, to nadal pojęcie i status wykonawcy jest silnie powiązane z kolejnymi etapami postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Dlatego też katalog wykonawców ulega zmianie w kolejnych etapach postępowania. Jego zakres na początku postępowania jest szeroki, jednak po upływie terminu do złożenia oferty jedynie podmiotom, które ofertę złożyły przysługuje status wykonawcy. W wyniku, podmiotowi trzeciemu po upływie terminu do złożenia oferty nie przysługuje uprawnienie do korzystania ze środków ochrony prawnej i przystąpienia do postepowania.
