Ogłoszenie przez KIO orzeczenia kończącego postępowanie odwoławcze ma doniosłe znaczenie. Z tą chwilą bowiem przestaje obowiązywać zakaz zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. W nowej ustawie utrzymane zostały dotychczasowe regulacje dotyczące zakazu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. W myśl art. 577 nPZP w przypadku wniesienia odwołania zamawiający nie może zawrzeć umowy do czasu ogłoszenia przez Izbę wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze.
Zgodnie natomiast z treścią art. 578 ust. 1 nPZP Zamawiający może złożyć do Izby wniosek o uchylenie zakazu zawarcia umowy, który zostanie uwzględniony w dwóch przypadkach.
Negatywne skutki dla interesu publicznego
Po pierwsze, gdy niezawarcie umowy mogłoby spowodować negatywne skutki dla interesu publicznego, przewyższające korzyści związane z koniecznością ochrony wszystkich interesów, w odniesieniu do których zachodzi prawdopodobieństwo doznania uszczerbku w wyniku czynności podjętych przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Przesłanka ta funkcjonowała również na gruncie poprzedniego stanu prawnego, o czym pisaliśmy w artykule “W jakich przypadkach możliwe jest uchylenie zakazu zawarcia umowy?“. Orzecznictwo KIO przyjmowało, że
konieczność ochrony interesu publicznego przewyższa interesy uczestników postępowania w takich stanach faktycznych jak brak zabezpieczenia higieniczno-sanitarnego poligonu, brak zapewnienia żywienia specjalistycznego dla podopiecznych domu pomocy społecznej czy też brak zapewnienia mieszkańcom odbioru odpadów komunalnych powstających na terenach ich nieruchomości. Uchylenie zakazu zawarcia umowy następowało zatem przeważnie w takich sytuacjach, gdy zaprzestanie ciągłości określonego świadczenia na rzecz zamawiającego spowodowałoby dotkliwe skutki dla danej społeczności czy grupy odbiorców.
Odwołanie wniesione wyłącznie w celu uniemożliwienia zawarcia umowy
Nowością jest uwzględnienie w ustawie przesłanki dotyczącej „obstrukcji procesowej”. KIO uchyli bowiem zakaz zawarcia umowy, gdy zamawiający uprawdopodobni, że odwołanie wnoszone jest wyłącznie w celu uniemożliwienia zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Przesłanka ta może mieć zastosowanie w przypadku składania odwołań, które podlegałby odrzuceniu np. z uwagi na powoływanie się przez odwołującego wyłącznie na te same okoliczności, które były przedmiotem rozstrzygnięcia przez KIO w sprawie innego odwołania, dotyczącego tego samego postępowania.
Rozstrzygnięcie Izby
KIO rozstrzyga w sprawie wniosku o uchylenie zakazu na posiedzeniu niejawnym, w formie postanowienia, nie później niż w terminie 5 dni od dnia złożenia wniosku. Na postanowienie w przedmiocie wniosku o uchylenie zakazu nie przysługuje skarga.
