W niedawno opublikowanej opinii Urząd Zamówień Publicznych potwierdza możliwość aneksowania umowy o udzielenie zamówienia po upływie umownego terminu na wykonanie przedmiotu zamówienia (z całością opinii można zapoznać się na stronie UZP ).
Jest to istotna wskazówka dla zamawiających, zwłaszcza w dobie pandemii COVID-19, gdy wykonawcy składają liczne wnioski o zmianę zawartych umów. Obowiązujące regulacje nie przewidują automatycznego przedłużenia terminu realizacji umowy o czas epidemii, co powoduje, że niezbędne są zmiany w zakresie obowiązujących terminów. Szerzej na temat instrumentów umożliwiających aneksowanie umów pisaliśmy w artykułach “Tarcza antykryzysowa a zamówienia publiczne” oraz “Rządowy projekt Tarczy Antykryzysowej 4.0 – co się zmieni w obszarze zamówień publicznych?“
Upływ terminu wykonania zamówienia a aneks
W praktyce część zamawiających miało obawy czy zmiana umowy w sprawie udzielenia zamówienia dokonana już po upływie terminu jej realizacji będzie zgodna z prawem.
Przepisy art. 144 PZP nie rozstrzygają wyraźnie tej kwestii, stanowiąc jedynie, że zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy lub umowy ramowej w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zachodzi jedna z okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 1-6 tego przepisu. Z kolei art. 139 ust. 1 PZP nakazuje stosowanie do umów w sprawach zamówień publicznych przepisów kodeksu cywilnego, jeżeli przepisy PZP nie stanowią inaczej.
Zasada swobody umów
Analizując powyższe należy w ślad za UZP odwołać się do ogólnych zasad wyznaczających granice swobody umów, przewidzianych w art. 353¹ KC. W myśl tego przepisu strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
UZP podkreślił przy tym, że
„Biorąc pod uwagę powyższe z samego tylko faktu, że aneks zmieniający umowę w sprawie zamówienia publicznego został zawarty po upływie umownego (pierwotnego) terminu przewidzianego na wykonanie tego zamówienia nie można wywodzić, że zmiana umowy jest niezgodna z art. 353¹ kc, ani z art. 144 ust. 1 pkt 1-6 ustawy Pzp, ani w inny sposób niedopuszczalna. Zamawiający może zatem zmienić umowę o zamówienie publiczne po upływie terminu na wykonanie przedmiotu świadczenia, pod warunkiem, że zmiana ta będzie zgodna z treścią art. 144 ust. 1 ustawy Pzp.”
Stanowi to istotną wskazówkę dla zamawiających co do dalszego procedowania w sprawie aneksów do umów.
