Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (dalej: PSPA) krytycznie odnosi się do rządowej propozycji Krajowego Planu Odbudowy (dalej: KPO) we fragmencie dotyczącym zrównoważonego transportu. Największa organizacja branżowa, kreująca rynek eketromobilności w Polsce jako główne wady projektu KPO wskazuje: zbyt ogólny charakter, niski budżet w obszarze zielonej mobilności oraz brak konkretnych propozycji zmian legislacyjnych i projektów inwestycyjnych.
Krajowy Plan Odbudowy
Krajowy Plan Odbudowy to program reform i projektów strategicznych opracowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Jego celem jest odbudowanie gospodarki po kryzysie wywołanym pandemią koronawirusa oraz wzmocnienie jej konkurencyjności i odporności na przyszłość. Głównym założeniem jest, aby KPO długofalowo wspierał zieloną i cyfrową transformację.
Powstanie KPO wynika z Europejskiego Instrumentu Odbudowy, w ramach którego Polska będzie miała do dyspozycji ok 58,1 mld euro (23,9 mld euro w formie dotacji, 34,2 mld euro w formie pożyczek). Na wykorzystanie tych pieniędzy Polska, jako czwarty co do wielkości beneficjent programu ma czas do 2026 r.
Krajowy Plan Odbudowy, a dekarbonizacja transportu
Na podstawie „Licznika Elektromobilości” pod koniec lutego 2021 r. w Polsce było zarejestrowanych ok 21,3 tys. osobowych i dostawczych samochodów z napędem elektrycznym, co stanowi mniej niż 0,1 proc. całej floty. Ich kierowcy mieli do dyspozycji niespełna 3000 ogólnodostępnych punktów ładowania. Ze względu na niski udział pojazdów alternatywnych, transport w Polsce odpowiada za 24 proc. łącznej emisji gazów cieplarnianych. Bardzo poważnym problemem na polskich miastach stał się również smog. Według danych z 2019 r. dotyczących jakości powietrza, spośród stu najbardziej zanieczyszczonych miast europejskich pyłem PM 2.5, aż 29 znajdowało się w Polsce. Co więcej, Polska jest czwartym najbardziej zanieczyszczonym krajem PM 2.5 w Unii Europejskiej.
Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych wskazuje, że rządowy projekt KPO, który mógłby pomóc w dekarbonizacji transportu jest zbyt ogólny. W opinii PSPA projekt nie spełnia też wymogów stawianych przez Komisję Europejską. Chodzi tutaj zarówno o brak podejścia projektowego do planowanych inwestycji jak również częściowy lub całkowity brak istotnych zmian legislacyjnych, które byłyby ściśle powiązane z inwestycjami. Należy zauważyć, że cała treść reformy prawnej zawartej w propozycji KPO dotyczy kilku regulacji, które już znajdują się w fazie realizacji ( jak np. nowelizacja Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych).
Formalnie projekt KPO w obszarze zrównoważonego transportu zakłada przeznaczenie ok. 26 proc. dostępnych środków (6,1 mld euro z 23,9 mld euro). W praktyce ma być to natomiast ok. 4 proc. (1,031 mld euro). Dla porównania krajowe plany odbudowy w wielu krajach członkowskich UE traktują rozwój elektromobilności priorytetowo (np. Niemcy, Czechy, Rumunia).
Według PSPA, treść planu naprawczego w obszarze dotyczącym zielonej mobilności powinna zostać ponownie przeanalizowana i poprawiona. Pomoc finansowa ze środków Europejskiego Instrumentu Odbudowy mogłaby stanowić dla Polski niepowtarzalną szansę na zeroemisyjną transformację w sektorze transportu.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/planodbudowy
