Co do zasady uznaje się za dopuszczające opisanie sposobu oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomiczneji finansowej wykonawcy poprzez odwołanie się do określonych wskaźników finansowych. Jednym z takich wskaźników jest wskaźnik bieżącej płynności finansowej (current ratio). Wskaźnik ten jest związany ze stosunkiem aktywów obrotowych przedsiębiorstwa do jego zobowiązań krótkoterminowych.
Zgodnie z treścią art. 22c ust. 1 pkt 2 PZP w odniesieniu do warunków udziału w postępowaniu dotyczących sytuacji finansowej lub ekonomicznej, zamawiający może wymagać w szczególności, aby wykonawcy przedstawili informacje na temat ich rocznych sprawozdań finansowych wykazujących, w szczególności stosunek aktywów do zobowiązań. Natomiast w myśl art. 22c ust. 3 PZP zamawiający może wymagać tych informacji tylko, jeżeli określi w SIWZ przejrzyste i obiektywne metody i kryteria, na podstawie których je uwzględnia. Zatem to na zamawiającym spoczywa ciężar określenia danej metodologii czy wzoru, który umożliwi ocenę informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych.
Na temat wskaźnika płynności finansowej oraz proporcjonalności tak opisanego warunku wypowiedziała się Izba w wyroku z dnia 19 czerwca 2017 r., sygn. akt KIO 1081/17; KIO 1084/17; KIO 1091/17. Sprawa dotyczyła postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na dostawę elektrycznych zespołów trakcyjnych, w którym zamawiający postawił warunek dotyczący zdolności ekonomicznej i finansowej, przewidując, iż: „wykonawca musi wykazać wskaźnik bieżącej płynności za ostatnie trzy lata obrotowe, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – za wszystkie pełne lata obrotowe (na podstawie bilansu pozycja B. Aktywa obrotowe, pozycja B.HI Zobowiązania krótkoterminowe, pozycja B.l 2.3 – rezerwy krótkoterminowe) w wysokości nie mniejszej niż 1,2. Wyliczenie powinno nastąpić zgodnie z poniższym wzorem: WBP = (AO-N12)/ (ZK- Z12), gdzie: WBP – wskaźnik bieżącej płynności, AO – aktywa obrotowe, N12 – należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy, ZK – zobowiązania krótkoterminowe, Z12 – zobowiązania z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy.
Odwołujący argumentował, że żądanie przez zamawiającego wskaźnika bieżącej płynności finansowej na poziomie 1.2 jest nieproporcjonalne. Osią sporu było także to, czy zamawiający powinien dokonać analizy kwestii wysokości tego wskaźnika z uwzględnieniem specyfiki danej branży (w tym wypadku producentów taboru szynowego), czy też branża, w której działa przedsiębiorca, nie jest istotnym czynnikiem determinującym wysokość uzyskiwanych wskaźników płynności finansowej.
Zdaniem Odwołującego wskaźnik bieżącej płynności nie stanowi adekwatnego, uniwersalnego środka weryfikacji sytuacji ekonomicznej lub finansowej wykonawcy. W szczególności specyfika rynku i model działania przedsiębiorców w danej branży powoduje, że podmioty, które znajdują się w dobrej sytuacji finansowej, nie wykazują wysokiego wskaźnika bieżącej płynności. Odwołujący podnosił argumenty dotyczące specyfiki działalności producentów taboru szynowego, wskazując, że sektor ten charakteryzuje się dłuższym procesem produkcji oraz występowaniem znacznych wartości produkcji w toku w aktywach obrotowych.
Izba wskazała, iż nie ulega wątpliwości, że rodzaj aktywów obrotowych, których wartość przekłada się na wskaźnik bieżącej płynności finansowej, różni się w zależności od branży, w której działa przedsiębiorca. Zamawiający powinien zatem uwzględnić te różnice oraz dostosować warunek udziału w taki sposób, aby był on proporcjonalny i zapewniał udział w postępowaniu tych wykonawców, którzy znajdują się w sytuacji pozwalającej na prawidłową jego realizację.
Kluczowe jest to, że zamawiający ma obowiązek tak określać warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe aby były one proporcjonalne do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiały ocenę zdolności wykonawcy do należytego jego wykonania.
W czym możemy pomóc?