W dniu 15 kwietnia 2021 r. Sejm znowelizował ustawę o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Zmiany mają na celu wprowadzenie m.in. regulacji związanych z utworzeniem Funduszu Modernizacyjnego.
Przyczyny nowelizacji
Głównym powodem nowelizacji przepisów o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych jest transpozycja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/410 z dnia 14 marca 2018 r. w celu wzmocnienia efektywnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych oraz decyzję (UE) 2015/1814 (Tekst mający znaczenie dla Europejskiego Obszaru Gospodarczego). W powołanej dyrektywie Rada Europejska zobowiązała się do zmniejszenia do roku 2030 łącznych emisji gazów cieplarnianych w Unii o co najmniej 40% poniżej poziomu z 1990 r. Należy pamiętać, że Komisja Europejska zakłada dążenie do neutralności klimatycznej obejmującej wszystkie dziedziny polityki Unii Europejskiej.
Fundusz Modernizacyjny
Działalność Funduszu została zaplanowana na lata 2021–2030. Jego podstawowym celem jest wsparcie wykonania ustalonego na forum Unii Europejskiej, celu redukcji gazów cieplarnianych o 40% w 2030 r. w porównaniu do 1990 r. Głównymi beneficjentami fundusz mają być państwa członkowskie, których PKB per capita było w 2013 r. niższe niż 60% średniej UE. Pomoc funduszu ma być więc skierowana do państw z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym także Polski.
Środki zgromadzone w ramach Funduszu będą przeznaczone na modernizację systemu energetycznego i poprawę efektywności energetycznej.
Skąd pochodzą środki, którymi dysponuje Fundusz?
Środki finansowe, którymi będzie dysponować Fundusz pochodzić będą ze sprzedaży przez Komisję Europejską uprawnień do emisji stanowiących 2% całkowitej puli unijnej.
Kwota, którą będzie dysponować Fundusz, zależy od rynkowej ceny uprawnień do emisji w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Tak więc, im wyższa będzie cena uprawnień tym więcej środków będzie można przeznaczyć na inwestycje związane z modernizacją systemu energetycznego i poprawę efektywności energetycznej.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska, szacuje, że Polsce zostaną przydzielone środki pochodzące ze sprzedaży ok. 135 mln uprawnień do emisji o łącznej wartości od 2 do 4,8 mld euro.
Sam Fundusz będzie zarządzany przez państwa członkowskie – beneficjentów Funduszu, przy udziale Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który będzie brał udział w wyborze projektów które podlegać będą finansowaniu.
Rola Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
W Polsce rolę Krajowego operatora Funduszu będzie pełnił Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. NFOŚiGW niewątpliwie posiada największe doświadczenie związane z obsługą inwestycji i projektów współfinansowanych z budżetu Państwa co uzasadnia ustawowe powierzenie mu obowiązków związanych z obsługą tzw. Funduszu Modernizacyjnego.
Źródła:
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=1008
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32018L0410
