Projekt Ustawy o OZE – Inteligentne opomiarowanie

W opublikowanym w dniu 13 listopada 2013 r. projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii znalazły się nie tylko uregulowania dotyczące energetyki odnawialnej, ale także pakiet przepisów odnoszących się do systemu inteligentnego opomiarowania w elektroenergetyce, które mają być wprowadzone do ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm.).

Projekt zakłada ustanowienie systemu opartego na inteligentnym opomiarowaniu już w kilkuletniej perspektywie czasowej.  Zgodnie bowiem z projektowanym brzmieniem nowego art. 11t ustawy – Prawo energetyczne operatorzy systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego będą obowiązani do 2020 r. zainstalować liczniki zdalnego odczytu skomunikowane z systemem pomiarowym u co najmniej 80 % odbiorców końcowych przyłączonych do sieci niskiego napięcia tego operatora (w większości odbiorcy indywidualni i tzw. mały biznes).

Szczegółowy harmonogram instalacji nie będzie pozostawiony w gestii operatorów – mają go określić przepisy wykonawcze wydane w formie rozporządzenia przez Radę Ministrów. W każdym jednak przypadku, w którym odbiorca końcowy wystąpi do operatora o zainstalowanie licznika zdalnego odczytu w terminie wcześniejszym niż wynikający z tych harmonogramów, a istnieć będą ku temu techniczne możliwości, operator zobowiązany będzie takiej instalacji dokonać. Koszty instalacji licznika zdalnego odczytu – zarówno dokonywanej zgodnie z harmonogramem, jak i instalacji wyprzedzającej terminy określone w harmonogramie – obciążać będą operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, stanowiąc koszty uzasadnione jego działalności. Będą to zatem koszty możliwe do uwzględnienia w taryfie.

Po samym pojęciem „danych pomiarowych” mają być rozumiane, zgodnie z projektem, informacje o ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez odbiorcę końcowego lub grupę odbiorców końcowych, o ilości energii elektrycznej wytworzonej lub wprowadzonej do sieci, o wielkości mocy lub o parametrach jakościowych energii elektrycznej. Dane te będą natomiast przetwarzane jako dane zagregowane w sposób uniemożliwiający identyfikację odbiorcy końcowego oraz punktu pomiarowego bądź jako jednostkowe odnoszące się do określonego odbiorcy końcowego. W tym ostatnim przypadku, obowiązywać mają szczególne ograniczenia do udostępniania i wykorzystywania, a obok nich – o czym warto pamiętać – ogólna regulacja zawarta w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j.: Dz. U. z 2002 Nr 101, poz. 926 z późn. zm.).

Charakter ochronny względem odbiorcy ma mieć także regulacja wskazująca, że dane pomiarowe mogą być rejestrowane przez licznik zdalnego odczytu za okresy nie krótsze niż 15 minut, chyba że sam odbiorca wyraziłby zgodę na krótsze okresy rejestracji danych pomiarowych. Zgoda odbiorcy końcowego na wykorzystywanie danych pomiarowych dotyczących tego odbiorcy będzie musiała być wyrażona wprost i będzie mogła być cofnięta w każdym czasie bez dodatkowych opłat. Szczegółowe wymagania co do poufności i bezpieczeństwa danych znajdujących się w systemie pomiarowym mają być dookreślone w rozporządzeniu ministra właściwego ds. gospodarki.

Podmiotem odpowiedzialnym za odbieranie, przetwarzanie, przechowywanie i wysyłanie danych pomiarowych, utworzenie centralnego zbioru informacji pomiarowych (system elektroniczny, przy pomocy którego dane będą udostępniane) i prowadzenie ich ewidencji oraz udostępnianie danych pomiarowych będzie operator informacji pomiarowych. Funkcję tę pełnić ma wprost w ustawie wskazana spółka powołana na mocy art. 63 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r.  o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej  (Dz. U. Nr 130, poz. 905 z późn. zm.), czyli Zarządca Rozliczeń S.A., będąca spółką zależną spółki PSE-Operator S.A. Spółka ta ma w szczególności uczestniczyć w wymianie informacji pomiędzy sprzedawcą energii elektrycznej a operatorem systemu dystrybucyjnego dotyczącej zmiany sprzedawcy energii elektrycznej przez odbiorcę energii elektrycznej oraz w rozliczeniach za energię elektryczną lub usługę dystrybucji energii elektrycznej, które mają być dokonywane na podstawie danych pomiarowych uzyskanych od operatora informacji pomiarowych. W przypadku odbiorcy u którego zainstalowano licznik zdalnego odczytu okresem rozliczeniowym będzie przy tym okres jednego miesiąca.

Operator informacji pomiarowych będzie świadczył usługi odpłatnie, przy czym wypracowywany przez niego zysk może służyć jedynie finansowaniu jego własnej działalności. Podstawą dla naliczania opłat ma być zgodnie z projektem cena jednostkowa ustalona przez operatora za okres jednej doby dla danego punktu pomiarowego, zatwierdzona przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i ogłoszona w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki. Wolne od opłat mają natomiast pozostawać jednostkowe dane przekazywane odbiorcy końcowemu, ministrowi właściwemu ds. gospodarki na potrzeby badań statystycznych oraz dane zagregowane przekazywane ministrowi gospodarki i Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki w granicach ich kompetencji.

W odniesieniu do tak zaprojektowanej regulacji szereg zastrzeżeń wniósł pismem z dnia 2 grudnia 2013 r.¹ Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.W szczególności zastrzeżenia te dotyczyły roli przewidzianej dla operatora informacji pomiarowych w procesie zmiany sprzedawcy, sposobu ustalania opłat za przekazywanie informacji pomiarowych przez operatora informacji pomiarowych a także kwestii odpłatności przekazywania danych pomiarowych przez operatorów systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego. W tym ostatnim zakresie Prezes URE stanął na stanowisku, że operator informacji pomiarowych powinien działać w oparciu o taryfę za świadczenie usług przekazywania informacji pomiarowych zatwierdzaną przez Prezesa URE, a przekazywanie danych do operatora informacji pomiarowych przez OSD również nie powinno następować bezpłatnie. Jak się zatem wydaje, treść opublikowanego projektu ustawy o OZE niekoniecznie przełoży się na literę prawa. Ponadto o kształcie systemu inteligentnego opomiarowania w dużej mierze zdecyduje także nieznana w tym momencie treść przepisów wykonawczych, do których szeroko odsyłać mają przepisy ustawy.