Zasadą jest, iż wskazywane przez wykonawcę w ofercie ceny składowe odnoszące się do jej poszczególnych elementów muszą odzwierciedlać realne dla nich koszty. Za czyn nieuczciwej konkurencji skutkujący odrzuceniem oferty, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 PZP, może być poczytane między innymi takie rozkładanie kosztów oferty, które zmierza do uzyskania korzystnej punktacji i wyeliminowania konkurencji.
Przypadkiem takiej manipulacji cenowej zajmowała się Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 28 marca 2017 r., sygn. akt. KIO 473/17. Rozpatrywana sprawa dotyczyła postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem było świadczenie usług w zakresie fizycznej ochrony obiektów i mienia. Przedmiotem zamówienia było świadczenie różnego rodzaju usług, w tym usługi polegającej na wykonywaniu patroli objazdowych obiektów wskazanych przez zamawiającego.
Jako jedyne kryterium oceny ofert zamawiający zastosował kryterium ceny, przy czym punkty miały być przyznawane wykonawcom w następującej proporcji: wynagrodzenie za 1 godzinę pracy pracownika wpisanego na listę kwalifikowanych pracowników ochrony (80%), wynagrodzenie za 1 godzinę pracy pracownika ochrony niewpisanego na listę kwalifikowanych pracowników ochrony (12%) oraz wynagrodzenie za objazd obiektów przez patrole objazdowe (8%).
W przedmiotowym postępowaniu oferty złożyło czterech wykonawców, w tym odwołujący, który w zakresie usługi polegającej na wykonywaniu patroli objazdowych (kryterium o wadze 8%) zaoferował cenę znacznie odbiegającą od większości pozostałych ofert. Zamawiający uznał, że stawka wskazana przez odwołującego za ten element przedmiotu zamówienia jest nierealna do jego zakresu, a jej zaoferowanie miało na celu nieuczciwy wpływ na wynik postępowania. Zamawiający uznał, iż działanie odwołującego stanowi zabieg manipulowania cenami w celu uzyskania zamówienia.
Izba przychyliła się do tego stanowiska, stwierdzając, że w ramach ceny całkowitej oferty, wykonawca nie mógł w sposób całkowicie dowolny i oderwany od realnych kosztów zaoferować ceny składowej za wykonanie usługi patroli objazdowych. Takie działanie nosi bowiem znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z powyższym przepisem czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy.
Zamawiający zasadnie zatem odrzucił ofertę wykonawcy, w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 3 PZP, z uwagi na fakt, iż jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Do podobnych wniosków w zakresie manipulacji ceną Izba doszła także w innej sprawie (wyrok z dnia 17 października 2016 r. KIO 1823/16) gdzie podkreśliła, iż: Sztuczne, oderwane od realiów gospodarczych ustalenie wartości jednostkowych składających się na cenę oferty, podjęte w celu uzyskania bardziej korzystnych warunków wykonywania umowy w sprawie zamówienia publicznego, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Jest bowiem działaniem sprzecznym z dobrymi obyczajami kupieckimi oraz naruszającym interesy innych uczestników rynku, którzy ceny swoich ofert obliczają rzetelnie.
