Zmiany w ustawie dla prosumenta energii odnawialnej

29 sierpnia 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw ¹, której przepisy zreformowały energetykę prosumencką w Polsce.

Energetyka prosumencka dotyczy wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w ściśle zidentyfikowanej instalacji odnawialnego źródła energii jaką jest mikroinstalacja definiowana jako:

„instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW” ²

Nowe pojęcie prosument

Klasyfikacja sektora energetyki prosumenckiej dokonywana jest przez pryzmat podmiotu, który wytwarza energię elektryczną w mikroinstalacji, a więc przez prosumenta energii odnawialnej. To właśnie normatywne zdefiniowanie prosumenta rzutuje na rozwój energetyki prosumenckiej w Polsce.

Zgodnie z art. 2 pkt 27a ustawy OZE sprzed nowelizacji, prosument to:

„odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na własne potrzeby, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców […]”

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 27a ustawy OZE po nowelizacji, prosument energii odnawialnej to:

„odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 649 i 730)”

SKUTEK ZMIANY: Ustawowe prawo do prowadzenia działalności prosumenckiej przez przedsiębiorców, którzy eksploatują własne mikroinstalacje.

Jak działa system opustu w ustawie o OZE?

Ustawodawca zachował prawo do skorzystania z systemu opustu w oparciu o ustawę OZE, zależnego od zainstalowanej mocy mikroinstalacji.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy OZE, sprzedawca zobowiązany,

„dokonuje rozliczenia energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstlacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

1)   Większej niż 10 kW – w stosunku ilościowym 1 do 0,7;

2)  Nie większej niż 10 kW – w stosunku ilościowym 1 do 0,8”

UWAGA! Energię wprowadzoną do sieci można rozliczyć w ramach opustu zgodnie z nowymi zasadami regulowanymi art. 4 ust. 5 ustawy OZE

„rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed datą wprowadzenia energii do sieci. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci, z zastrzeżeniem, że niewykorzystana energia elektryczna w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci”

Sprzedaż niewykorzystanej energii elektrycznej – dodatkowe możliwości

Nowością regulacyjną, którą wprowadziła najnowsza nowelizacja ustawy OZE, jest możliwość sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej w mikroinstalacjach w dwóch wariantach, tj.:

• • po pierwsze, tak jak dotychczas, obowiązek dokonywania zakupu energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji nadal będzie spoczywał na sprzedawcy zobowiązanym;
  • po drugie, ustawodawca wprowadził rozwiązanie umożliwiające sprzedaż energii elektrycznej z mikroinstalacji wybranemu przez prosumenta podmiotowi innemu niż sprzedawca zobowiązany

Zgodnie z art. 41 ust. 1a ustawy OZE:

„sprzedawca zobowiązany ma obowiązek zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1, chyba że zakupu dokonuje sprzedawca wybrany przez wytwórcę, o którym mowa w ust. 1”,

przy czym – zgodnie z art. 40 ust. 1b ustawy OZE:

„sprzedawcą wybranym […] może być także sprzedawca zobowiązany pod warunkiem, że będzie dokonywał zakupu energii elektrycznej na zasadach innych nie określone w ust. 3-9”

SKUTEK ZMIANY Energię elektryczną wytworzoną w mikroinstalacji można sprzedać na zasadach rynkowych. W przypadku, gdy sprzedawca wybrany nie będzie chciał zgodzić się na zakup energii po cenach rynkowych, to wówczas aktualizuje się obowiązek sprzedawcy zobowiązanego, który zobligowany jest do zakupu energii elektrycznej po średniej (kwartalnej) cenie sprzedaży energii elektrycznej ogłoszonej przez Prezesa URE (art. 41 ust. 8 ustawy OZE).

Zmiany w obszarze umów kompleksowych

Zarówno w systemie opustów OZE, jak i przy sprzedaży nadwyżki energii elektrycznej z mikroinstalacji, wprowadzono unormowania zakładające obowiązek zawarcia odpowiednich umów między operatorami systemów dystrybucyjnych, a wybranym przez wytwórcę sprzedawcą energii, które mają umożliwić dokonywanie przez sprzedawcę rozliczenia energii elektrycznej w ramach opustu OZE ³ oraz umożliwić dokonywanie zakupu nadwyżek energii elektrycznej na zasadach regulowanych w art. 41 ust. 1a-1b ustawy OZE  ⁴ .

Co jeszcze nowego w mikroinstalacjach w 2020 roku?

Od 29 lutego 2020 r. zacznie obowiązywać art. 9 ust. 4a ustawy – Prawo energetyczne, na podstawie którego minister właściwy do spraw energii (w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki) ma określić – w drodze rozporządzenia – szczegółowe wymagania techniczne w zakresie przyłączania mikroinstalacji do sieci oraz warunki współpracy z systemem elektroenergetycznym, jak również warunki przyłączania dla tej instalacji oraz dokonywania zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji ⁵. Dla wytwórców oznacza to, że po nowym roku znane powinny być szczegółowe wymagania techniczne niezbędne przy przyłączaniu mikroinstalacji, zasady wydawania warunków przyłączenia dla mikroinstalacji, jak również ujednolicone zostaną standardy zgłoszenia mikroinstalacji w zakresie przyłączenia jej do sieci.

^{1 Dz.U. poz. 1524}

^{2 art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2389 ze zm.; dalej: ustawa OZE}

^{3 art. 4 ust. 13 ustawy OZE}

^{4 art. 41 ust. 19a ustawy OZE}

^{5 art. 3 pkt 5 w zw. z art. 28 pkt 2 ustawy nowelizującej}