Zapłać Pan… czyli solidarna odpowiedzialność inwestora i wykonawcy za usługi hotelowe

Ciekawe pomysły przychodzą czasami do głowy Podwykonawcom. Co w przypadku, w którym Podwykonawca żąda od Wykonawcy zwrotu uiszczonej opłaty za usługę hotelową w ramach realizacji umowy na roboty budowlane, czy kosztów biletów lotniczych? 

Odpowiedź jest prosta – racjonalny Wykonawca odmówi zapłaty za usługę, która nie jest przedmiotem umowy na roboty budowlane. 

Kiedy obowiązuje solidarna odpowiedzialność Inwestora i Wykonawcy?

W takich sytuacjach jednak czasem zdarza się, że Podwykonawca próbuje dochodzić takich należności od Inwestora na gruncie art. 6471 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.). Podkreślić należy, że zgodnie ze wskazanym przepisem

Inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę.

W doktrynie podkreśla się, że granicą solidarnej odpowiedzialności Inwestora względem Podwykonawcy jest wysokość wynagrodzenia należna wykonawcy za określony umową zakres robót. Zatem, jeżeli przedmiotem umowy o roboty budowlane jest burzenie budynków i innych budowli określonych w sposób szczegółowy w treści dokumentu, to faktura za usługę hotelową – nie stanowi wynagrodzenia za wykonany przedmiot umowy. Ponadto, pamiętać należy, że zakres umowy łączącej strony nie może wykroczyć poza zakres umowy zawartej pomiędzy Inwestorem a Wykonawcą. 

Przesłanki solidarnej odpowiedzialności Zamawiającego za zobowiązania Wykonawców 

• Po pierwsze, Inwestor będzie odpowiadał solidarnie wraz z Wykonawcą wobec Podwykonawcy na podstawie art. 6471 § 5 k.c. tylko, gdy rezultat świadczenia Podwykonawcy stał się składnikiem obiektu stanowiącego przedmiot świadczenia Wykonawcy w ramach umowy o roboty budowlane, 
• Po drugie, solidarna odpowiedzialność Inwestora powstaje, jeżeli zostały spełnione przesłanki określone w ustawie. Nadto, każda sprawa winna być analizowana w sposób indywidualny, bowiem przepisy art. 6471 § 5 k.c. i art. 6471 § 1 i 2 k.c. muszą być interpretowane łącznie na tle konkretnego stanu faktycznego sprawy.

Potwierdzeniem na powyższe jest Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2019 r., sygn. akt II CSK 29/18.

Zatem, pomimo, iż solidarna odpowiedzialność inwestora została określona przez ustawodawcę w akcie prawnym, nie można bezkrytycznie przyjmować wszelkich roszczeń Podwykonawców jako zasadne. Owszem, celem wprowadzenia tego typu regulacji była ochrona Podwykonawcy jako słabszej strony procesu budowlanego, jednak oznacza to wyłącznie, iż Inwestor odpowiedzialny będzie za zapłatę wynagrodzenia należnego Podwykonawcy za wykonane przezeń roboty budowlane (patrz m.in.: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 listopada 2018 r., sygn. akt I Aga 109.18). 

(1) Tanajewska Renata. Art. 647(1). W: Kodeks cywilny. Komentarz. Wolters Kluwer Polska, 2019, Lex/el.