W przypadku wystąpienia szczególnych wad decyzji administracyjnej, wymienionych w art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2021.735 t.j. ze zm., dalej „Kpa”) możliwe jest stwierdzenia jej nieważności. Wskazać należy w szczególności, że zgodnie z art. 156 § 1 pkt. 2 Kpa organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Jak należy rozumieć przesłankę rażącego naruszenia prawa? Czy wybór jednej z możliwych interpretacji przepisu może być oceniany jako rażące naruszenie prawa?
Trwałość decyzji administracyjnych
Przede wszystkim, zaznaczyć trzeba, że stwierdzenie nieważności decyzji stanowi wyjątek od ogólnej zasady trwałości decyzji ostatecznych, określonej w art. 16 § 1 zd. 1 Kpa. Zgodnie z tym przepisem decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, są ostateczne.
Czym jest rażące naruszenie prawa?
Przyjmuje się, że rażące naruszenie prawa oznacza wadliwość decyzji, powstałą na skutek naruszenia norm prawnych regulujących działania administracji publicznej w indywidualnych sprawach, w szczególności przepisów prawa materialnego lub procesowego, o znacznym ciężarze gatunkowym. Przy ocenie stopnia naruszenia bierze się pod uwagę przede wszystkim jego oczywistość i zakres wpływu tego naruszenia na sposób załatwienia sprawy. Czy w kontekście powyższego przyjąć można, że wybór jednej z możliwych interpretacji przepisu może być oceniany jako rażące naruszenie prawa?
Stanowisko sądów
W kwestii tej wypowiedział się ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 lipca 2021 r. (sygn. akt II OSK 2997/18) podkreślając, że „(…) jeżeli przepis prawa dopuszcza rozbieżną interpretację, mniej lub bardziej uzasadnioną, to wybór jednej z takich interpretacji, nie może być oceniany jako rażące naruszenie prawa. Zarzut rażącego naruszenia prawa musi wynikać z przesłanek nie budzących wątpliwości. Tam natomiast, gdzie zastosowanie przepisu prawa wymaga jego interpretacji i subsumcji do konkretnego stanu faktycznego, nie może być mowy o rażącym naruszeniu prawa.” Podobne stanowisko zajął wcześniej między innymi Wojewódzki Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z 18 czerwca 2019 r. (sygn. akt VII SA/Wa 2958/18).
Podsumowanie
Rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie należy ocenić pozytywnie. Potwierdza ono stanowisko zajmowane już wcześniej przez sądy administracyjne zgodnie z którym wybór jednej z możliwych interpretacji przepisu nie może być oceniany jako rażące naruszenie prawa. Podstawę taką może stanowić jedynie oczywiście błędna wykładnia. Zarzut rażącego naruszenia prawa musi bowiem wynikać z przesłanek nie budzących wątpliwości.
W czym możemy pomóc?