Aukcję OZE kończy zawarcie umowy sprzedaży energii z OZE pomiędzy wygrywającym aukcję wytwórcą energii z OZE a sprzedawcą zobowiązanym (wyznaczonym przez Prezesa URE w trybie ustawy OZE). Wybór oferty danego wytwórcy w aukcji OZE rodzi zatem dwa obowiązki tj.:, jeden o charakterze publicznoprawnym, którym obciążony jest wytwórca. Ma on bowiem obowiązek wytworzyć energię z OZE w ilości zadeklarowanej w ofercie. Drugi z obowiązków, o charakterze prywatnoprawnym, to obowiązek – nałożony na sprzedawcę zobowiązanego – zakupu energii z OZE od wytwórcy, którego oferta została wybrana w aukcji OZE.
Charakter umowy sprzedaży energii z OZE wybranej w aukcji OZE
Prawny charakter umowy sprzedaży energii z OZE ma charakter dychotomiczny, tj. umowa ta regulowana jest zarówno przepisami prawa prywatnego, jak i prawa publicznego. Wynika to przede wszystkim z tego, że ustawa OZE nakłada wymóg kontraktowania, a zatem zobowiązuje ona do zawarcia umowy sprzedaży energii z OZE. Obowiązek kontraktowania nałożony jest na wytwórcę energii z OZE, czyli zwycięzcę aukcji, oraz sprzedawcę zobowiązanego.
Obowiązek zawarcia umowy sprzedaży energii z OZE (tzw. przymus kontraktowania) wynika wprost z treści art. 82 ust. 1 ustawy OZE, zgodnie z którym:
„wytwórca energii elektrycznej w instalacji OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 500 kW, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1 (dotychczasowi wytwórcy), w terminie miesiąca, a w przypadku, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 i 3 (nowi wytwórcy oraz wytwórcy w zmodernizowanej instalacji odnawialnego źródła energii) w terminie 6 miesięcy od dnia zamknięcia sesji aukcji, zawiera z właściwym sprzedawcą zobowiązanym umowę sprzedaży […]”.
Z zacytowanego przepisu wynika zatem jednoznacznie, że przymus kontraktowania wynika z ustawy OZE, a nie z czynności Prezesa URE, jaką jest wybór oferty w aukcji OZE. Innymi słowy, wybór zwycięskiej oferty skutkuje związaniem konkretnych podmiotów normą art. 82 ust. 1 ustawy OZE, nakazującej zawarcie umowy sprzedaży energii z OZE.
Art. 82 ust. 1 ustawy OZE przesądza jednoznacznie o wprowadzeniu do systemu prawa obowiązku kontraktowania pomiędzy zwycięskim w aukcji OZE wytwórcą a sprzedawcą zobowiązanym, niemniej jednak nie stanowi samoistnej podstawy prawnej w tym zakresie, ponieważ zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy OZE:
„obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w […] art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE sprzedawca energii elektrycznej, zwany […] „sprzedawcą zobowiązanym”, na podstawie umowy, o której mowa w art. 5 ustawy Prawo energetyczne”.
Obowiązek kontraktowania
Ustawa OZE wprowadzając obowiązek kontraktowania wskazuje również, że stronami umowy sprzedaży energii z OZE są wytwórca energii z OZE oraz sprzedawca zobowiązany. Ustawa OZE nie wskazuje jednak, w jakim trybie rozstrzygany jest spór powstały w związku z ustawowym obowiązkiem kontraktowania, tj. ustawa OZE nie reguluje, czy zastosowanie mają przepisy prawa cywilnego, czy przepisy innych ustawy, głównie ustawy Prawo energetyczne, a dokładnie jej art. 8.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne:
„W sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, w tym dotyczących zwiększenia mocy przyłączeniowej, umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy o świadczenie usług transportu gazu ziemnego, umowy o świadczenie usługi magazynowania paliw gazowych, umowy, o której mowa w art. 4c ust. 3, umowy o świadczenie usługi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, oraz w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii, odmowy przyłączenia w pierwszej kolejności instalacji odnawialnego źródła energii, a także odmowy przyłączenia mikroinstalacji, nieprzyłączenia mikroinstalacji pomimo upływu terminu, o którym mowa w art. 7 ust. 8d7 pkt 2, nieuzasadnionego ograniczenia pracy lub odłączenia od sieci mikroinstalacji, lub odmowy dokonania zmiany umowy, o której mowa w art. 7 ust. 2a, w zakresie terminu dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej, rozstrzyga Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek stron”.
Czy spór powstały pomiędzy wytwórcą energii z OZE a sprzedawcą zobowiązanym rozstrzyga sąd powszechny, czy – analogicznie jak to ma miejsce na gruncie prawa energetycznego – Prezes URE?
Ustawa OZE nie wskazuje w żadnym ze swoich przepisów wprost, iż prawo rozstrzygnięcia sporu powstałego na tle zawarcia (lub uchylanie się od zawarcia) umowy sprzedaży energii z OZE przyznaje Prezesowi URE. Przepis art. 40 ust. 1 ustawy OZE (zacytowany powyżej), nawiązujący do umowy regulowanej ustawą – Prawo energetyczne, w świetle przepisów której, spory powstałe na tle tej umowy, rozstrzyga Prezes URE w trybie art. 8 ustawy – Prawo energetyczne, uprawnia Prezesa URE do ingerencji w relacje cywilnoprawne wytwórcy energii z OZE i sprzedawcy zobowiązanego w związku ze sporem odnośnie do zawarcia umowy sprzedaży energii z OZE wybranej w danej aukcji OZE. Oznacza to, że na gruncie ustawy OZE, pomimo, że jej przepisy nie wskazują na to wprost, kompetencje do rozstrzygnięcia sporu związanego z obowiązkiem kontraktowania „przechodzą” z sądu powszechnego na Prezesa URE (zgodnie z art. 8 ustawy – Prawo energetyczne).
