Jedną z przesłanek umożliwiających wykonawcy złożenie odwołania do KIO oraz skargi do sądu okręgowego jest posiadanie tzw. „interesu w uzyskaniu zamówienia”. Stanowi o tym art. 179 ust. 1 PZP, zgodnie z którym: Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy. Na temat tego, w jaki sposób interpretować ten interes, Izba wielokrotnie wypowiadała się w swoich orzeczeniach.
Przede wszystkim istnienie interesu stanowi przesłankę materialnoprawną do wniesienia odwołania, która podlega badaniu przez Izbę na rozprawie (a nie na posiedzeniu niejawnym). Dopiero jej wykazanie przez odwołującego umożliwia dalszą ocenę merytoryczną zarzutów.
Na gruncie przesłanki interesu pojawia się pytanie, czy wykonawca, który zaoferował cenę ofertową „poza budżetem” tj. cenę przekraczającą kwotę, jaką zamawiający zadeklarował, że przeznaczy na sfinansowanie zamówienia, posiada interes w uzyskaniu zamówienia, o którym mowa w ust. 179 ust. 1 PZP? Chodzi zatem o sytuację, w której odwołanie składa podmiot, który zadeklarował cenę większą niż kwota, jaką zamawiający podał bezpośrednio przed otwarciem ofert, zgodnie z art. 86 ust. 3 PZP.
Wątpliwości co do interesu pojawiają się z uwagi na możliwość unieważnienia postępowania przez zamawiającego. Zgodnie bowiem z treścią art. 93 ust. 1 pkt 4 PZP zamawiający unieważnia postępowanie, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty.
W orzecznictwie podkreśla się, że przepis ten daje zamawiającemu uprawnienie, a nie obowiązek zwiększenia kwoty, którą podał podczas otwarcia ofert. Zwiększenie tej kwoty leży zatem wyłącznie w gestii zamawiającego i wykonawcy nie mogą skutecznie żądać takiego zwiększenia.
Mimo powyższego, Izba nie wyklucza istnienia interesu po stronie wykonawcy, który jest „poza budżetem” (tak m.in. wyrok KIO z dnia 3 stycznia 2017 r., sygn. akt KIO 2395/15, wyrok KIO z dnia 3 czerwca 2015 r., sygn. akt KIO 1025/15). Jest tak dlatego, że unieważnienie postępowania jest okolicznością niepewną i hipotetyczną. Ostatecznie to zamawiający każdorazowo decyduje o zwiększeniu kwoty przeznaczonej na realizację zamówienia do ceny najkorzystniejszej oferty.
