Na zamawiającym ciąży obowiązek opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Jest to jeden z jego najważniejszych obowiązków przy udzielaniu zamówień publicznych. Ponadto zamawiający nie może opisywać zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać zachowanie uczciwej konkurencji. Jeżeli opis przedmiotu zamówienia jest nieprecyzyjny i wykonawcy mogą go różnie interpretować, to istnieje ryzyko, że oferty składane przez wykonawców będą nieporównywalne.
Problemu prawidłowego opisania przedmiotu zamówienia, dotyczył niedawny wyrok KIO z dnia 22 października 2018 r., sygn. akt 2018/2030. Stan faktyczny sprawy dotyczył prowadzonego przez gminę postępowania w przedmiocie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych. Jeden z wykonawców zaskarżył treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia zarzucając zamawiającemu nieprecyzyjne i niedokładne opisanie przedmiotu zamówienia. Argumentował, że z uwagi na ukształtowanie wynagrodzenia za usługę jako ryczałtowego, zamawiający powinien podać wykonawcom dokładne i kompletne dane dotyczące przedmiotu zamówienia, w szczególności powinien w bardziej dokładny sposób określić zakres zobowiązania wykonawców. Odwołujący twierdził, że zapisy SIWZ w brzmieniu opublikowanym przez gminę, uniemożliwiają przeprowadzenie prawidłowej wyceny oraz naruszają zasady uczciwej konkurencji, bowiem zamawiający nie określił dokładnie ilości odpadów do odebrania, ani konsekwencji ich ewentualnego przekroczenia.
W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że wynagrodzenie ryczałtowe oznacza, że jego wysokość będzie stała, niezależnie od zakresu przedmiotu zamówienia, do wykonania którego wykonawca będzie zobowiązany w ramach zawartej z zamawiającym umowy. Oczywiście zamawiający jako gospodarz postępowania ma prawo ukształtować wynagrodzenie za wykonanie zamówienia w taki właśnie sposób, jednak powinien wówczas zwrócić szczególną uwagę na konieczność opisania przedmiotu zamówienia w zgodnie z art. 29 ust. 1 PZP, a zatem uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Do podobnego wniosku doszła Izba rozpoznająca sprawę, wskazując iż: „Obowiązki w zakresie opisania przedmiotu zamówienia nie ulegają zmniejszeniu z racji zastosowanego wynagrodzenia ryczałtowego. Wręcz przeciwnie, jeżeli bowiem wynagrodzenie ryczałtowe ma obejmować cały zakres zamówienia i nie może ono podlegać zmianie (za wyjątkiem nadzwyczajnych sytuacji), to tym bardziej wykonawca powinien posiadać niezbędny zestaw informacji pozwalający mu na oszacowanie kosztów realizacji zamówienia i w konsekwencji oferowaną cenę.”
W konsekwencji Izba nakazała zamawiającemu zmianę SIWZ poprzez wskazanie dla każdej części zamówienia maksymalnej ilości odpadów oraz określenie konsekwencji przekroczenia tej ilości – w przypadku braku zmiany przyjętego rodzaju wynagrodzenia wykonawcy na wynagrodzenie ustalane za określoną ilość odebranych i zagospodarowanych odpadów. Izba podkreśliła przy tym, że biorcą pod uwagę sposób określenia wynagrodzenia (ryczałt) oraz przedmiot usługi, wykonawcy zainteresowani złożeniem oferty nie mają możliwości jej realnego skalkulowania bez znajomości podstawowych parametrów mających znaczenie dla wyceny. Za taki parametr należy w szczególności uznać ilość (masę) odpadów, do odbioru i zagospodarowania których wykonawca będzie zobowiązany w ramach umowy.
W czym możemy pomóc?