W sierpniu 2017 r. została podpisana przez prezydenta RP nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nowelizacja wprowadziła szereg zmian w zakresie opłat adiacenckich, które weszły w życie z dniem 1 września 2017 r. Należy zauważyć, że zmiany nie mają zastosowania do spraw wszczętych, a niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji.
Według nowych zasad przedawnienie opłaty adiacenckiej praktycznie niemożliwe.
Opłata z tytułu podziału nieruchomości
Zmieniają się zasady związane z terminami naliczania opłat. Dotychczas przepis art. 98a ust. 1 u.g.n. stanowił, że opłatę adiacencką z tytułu podziału nieruchomości organ ma obowiązek ustalić w terminie 3 lat od dnia w którym decyzja o podziale stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Znaczyło to, że w terminie 3 lat decyzja musi stać się prawomocna.
Znowelizowany przepis art. 98a ust. 1 u.g.n. stanowi, że wystarczy aby w terminie 3 lat od podziału, organ wszczął postępowanie o ustalenie wysokości opłaty adiacenckiej.
Opłata z tytułu przyłączenia nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej
Analogiczne rozwiązanie przyjęto w zakresie terminu nałożenia opłaty adiacenckiej z tytułu przyłączenia nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej – art. 145 ust. 2 u.g.n. Trzy letni termin jest dla wszczęcia postępowania, a nie jak uprzednio dla wydania decyzji.
Nowy sposób wyceny nieruchomości
Nowelizacja wprowadziła również nowy sposób wyceny nieruchomości w związku z jej podziałem Został zmieniony przepis art. 98 a poprzez dodanie punktu 1b. Określa on szczegółowe zasady wyceny nieruchomości na ten cel .
Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określana jest według cen na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna lub orzeczenie o podziale stało się prawomocne. I tak – stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, a stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne, ale nie uwzględnia się części składowych nieruchomości.
Została także wprowadzona zasada, że wartość nieruchomości po podziale przyjmuje się jako sumę wartości działek możliwych do samodzielnego zagospodarowania wchodzących w skład nieruchomości podlegającej podziałowi.
I ta zmiana ma szczególny wpływ na orzecznictwo, które wskazywało, że wartość nieruchomości po podziale ocenia się nie jako sumę wartości nowo powstałych działek, ale jako wartość jednej nieruchomości złożonej z wielu mniejszych działek. .
Zasady zaliczenia nakładów na poczet budowy infrastruktury technicznej
Zmianie uległy także zasady zaliczenia nakładów na poczet budowy infrastruktury technicznej. Przedtem przepis art. 148 ust. 4 u.g.n. stanowił, że nakłady poniesione przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości na budowę urządzeń infrastruktury technicznej są zaliczane na poczet różnicy między wartością jaką nieruchomość ma po wybudowaniu urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością jaką miała przed ich wybudowaniem. Ta kwota pomnożona przez stawkę opłaty pozwala ustalić wysokość opłaty adiacenckiej. Wartości nakładów nie można było odliczyć w całości. Obecnie wartość świadczeń pieniężnych wniesionych przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości na rzecz budowy poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej zalicza się na poczet opłaty adiacenckiej
Wprowadzone zmiany do ustawy o gospodarce nieruchomościami nie tylko doprecyzowały niektóre przepisy ustawy budzące do tej pory spore wątpliwości interpretacyjne, ale także zmieniły ugruntowane już reguły ustalania opłaty adiacenckiej. Niewątpliwie zasada zaliczania na jej poczet wartości świadczeń pieniężnych ma na celu zachęcenie właścicieli nieruchomości do dobrowolnego udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej, co stanowi realną „ulgę” w spłacie zobowiązania publiczprawnego.