Spółdzielnie energetyczne

Z danych gromadzonych przez Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wynika, że w wykazie spółdzielni energetycznych zarejestrowano tylko jeden podmiot tego typu. 

Czym jest spółdzielnia energetyczna?

Zgodnie z ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (dalej: ustawy OZE) za spółdzielnię energetyczną uznaje się spółdzielnię w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze lub ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników, która prowadzi działalność związaną z wytwarzaniem energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii  i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków, przyłączonych do zdefiniowanej obszarowo sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub sieci dystrybucyjnej gazowej lub sieci ciepłowniczej.

Obszar działania spółdzielni energetycznej

Ustawa OZE w art. 38c wskazuje obszar działania spółdzielni energetycznych oraz sposób rozliczania wytwarzanej energii. Spółdzielnia ma działać na obszarze jednego operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego (OSDE) lub sieci dystrybucyjnej gazowej lub ciepłowniczej, zaopatrujących w energię elektryczną, biogaz lub ciepło wytwórców i odbiorców będących członkami tej spółdzielni, których instalacje są przyłączone do sieci danego operatora lub do danej sieci ciepłowniczej.

Wskazać należy, że obszar działania spółdzielni energetycznej ustala się na podstawie miejsc przyłączenia wytwórców i odbiorców będących członkami tej spółdzielni do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej lub sieci dystrybucyjnej gazowej lub sieci ciepłowniczej.

Ustawa OZE wskazuje, również metody rozliczania sprzedawcy zobowiązanego, operatora systemu dystrybucji i spółdzielni energetycznej.

Warunki uzyskania statusu spółdzielni energetycznej

Podmiot, który jest uznany za  spółdzielnię energetyczną musi spełnić łącznie szereg kryteriów:

1. prowadzi działalność na obszarze gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej lub na obszarze nie więcej niż 3 tego rodzaju gmin bezpośrednio sąsiadujących ze sobą;
2. liczba jej członków nie może być mniejsza niż 1000;
3. w przypadku gdy przedmiotem jej działalności jest wytwarzanie:
   • energii elektrycznej, łączna moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji odnawialnego źródła energii:
     • umożliwia pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb własnych spółdzielni energetycznej i jej członków;
     • nie przekracza 10 MW;
   • ciepła, łączna moc osiągalna cieplna nie przekracza 30 MW;
   • biogazu, roczna wydajność wszystkich instalacji nie przekracza 40 mln m3.

Kto prowadzi rejestr?

Przedmiotem działalności spółdzielni energetycznej może być:

1. wytwarzanie energii elektrycznej,
2. wytwarzanie ciepła,
3. wytwarzanie biogazu

w instalacjach odnawialnego źródła energii stanowiących własność spółdzielni energetycznej lub jej członków.

Po zamieszczeniu danych Spółdzielni energetycznej w wykazie spółdzielni, podmiot ją prowadzący może podjąć działalność gospodarczą. Prowadzenie i obsługa wykazu spółdzielni energetycznych należy do zadań Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (dalej: KOWR).

Podkreślić należy, że do obowiązków spółdzielni energetycznej należy informowanie Dyrektora KOWR o każdej:

1. zmianie nazwy, adresie siedziby spółdzielni;
2. zmianie numeru w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
3. zmianie obszaru i przedmiotu prowadzonej działalności;
4. zmianie liczby członków spółdzielni;
5. zmianie rocznego zapotrzebowania na poszczególne rodzaje energii będące przedmiotem działalności;
6. zmianie liczby, rodzajów i lokalizacji instalacji odnawialnego źródła energii;
7. zmianie mocy zainstalowanej elektrycznej lub mocy zainstalowanej cieplnej, lub rocznej wydajności produkcji biogazu poszczególnych instalacji odnawialnego źródła energii.

Podkreślić należy, że Dyrektor Generalny KOWR posiada uprawnienia do  przeprowadzenia kontroli związanej z działalnością spółdzielni energetycznej.

Przyczyny małego zainteresowania

W wykazie prowadzonym przez Dyrektora Generalnego KOWR znajduje się jeden podmiot prowadzący działalność w formie spółdzielni energetycznej. Przyczynę słabego zainteresowania taką formą prowadzenia działalności energetycznej upatrywać należy w braku promocji możliwości wytwarzania energii elektrycznej, ciepła czy biogazu w ramach spółdzielni. O tym czy spółdzielnie energetyczne będą mieć znaczący udział w energetyce odnawialnej przekonamy się w najbliższych latach.

Źródła:
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20150000478
https://www.kowr.gov.pl/odnawialne-zrodla-energii/spoldzielnie energetyczne/zatwierdzenie-w-wykazie-spoldzielni-energetycznych