Przepis art. 92 ust. 1 pkt 1 PZP odnoszący się do zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty wymaga od zamawiającego podania, oprócz informacji o punktacji przyznanej ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łącznej punktacji, również stosownego uzasadnienia faktycznego i prawnego. W każdym przypadku wykonawcy powinni mieć możliwość prześledzenia procesu decyzyjnego zamawiającego, a zatem wiedzieć, na jakiej podstawie ich własna oferta czy też oferta konkurencji została oceniona w dany sposób.
Zaniechanie przedstawienia uzasadnienia faktycznego i prawnego
Naruszając powyższy obowiązek zamawiający naraża się na możliwość złożenia odwołania przez wykonawców. Zaniechanie przedstawienia przez zamawiającego pełnego uzasadnienia faktycznego oraz prawnego zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej może bowiem stanowić naruszenie zasady przejrzystości oraz utrudniać zakwestionowanie czynności oceny ofert. Tak było w jednej ze spraw rozpatrywanych przez Izbę1, gdzie odwołujący zaskarżył właśnie brak przedstawienia stosownego uzasadnienia w zakresie dotyczącym przyznania bądź nie punktów w ramach pozacenowego kryterium oceny ofert w postaci „Kwalifikacji zawodowych i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia”.
KIO rozpoznając sprawę uznała, że w zasadzie brak jakichkolwiek informacji w zakresie podstaw przyznania punktów poszczególnym wykonawcom w ramach tego kryterium nie spełniało wymogów pozwalających uznać zawiadomienie o wyborze oferty za uzasadnione w świetle art. 92 ust. 1 PZP. Na skutek naruszenia zamawiającego odwołujący nie otrzymał uzasadnienia, a jedynie informację o liczbie przyznanych mu punktów.
Punktacja w kryteriach pozacenowych
Co ważne, w stanie faktycznym sprawy kryterium kwalifikacji zawodowych i doświadczenia nie było oceniane na podstawie precyzyjnego sposobu, gdzie przyznanie punktów stanowi wynik operacji matematycznej lub umożliwia na zasadzie zerojedynkowej ustalenie, czy dana liczba punktów się wykonawcy należy czy też nie. Przyznawanie punktów w kryterium pozacenowym było wynikiem oceny zamawiającego na podstawie dokumentów składanych przez wykonawców. W konsekwencji o podstawach takiej, a nie innej oceny, wykonawcy winni zostać powiadomiony. Wobec tego, że odwołującemu uniemożliwiono zapoznanie się chociażby z przyczyną nieprzyznania maksymalnej liczby punktów w kryterium pozacenowym, Izba nakazała zamawiającemu sporządzenie uzasadnienia faktycznego i prawnego, z którego w sposób niebudzący wątpliwości będą wynikać decyzje w zakresie oceny wskazanego kryterium.
W orzecznictwie Izby podkreśla się, że znaczenie prawidłowego uzasadnienia punktacji jest szczególnie istotne przy pozacenowych kryteriach oceny ofert, zwłaszcza tych o charakterze subiektywnym. Choćby w wyroku z dnia 1 października 2019 r., sygn. akt KIO 1845/19, KIO wskazała:
„Postawienie wykonawcy w sytuacji, w której nie może sformułować zarzutu wobec braku wskazania przyczyn, dla których ocena jego oferty była negatywna, prowadzi do naruszenia nie tylko obowiązku podania uzasadnienia faktycznego, ale również naruszenia zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Ma ona szczególne znaczenie przy kryteriach, które odnoszą się do subiektywnych odczuć komisji przetargowej. Wykonawca nie może w takiej sytuacji domyślać się jakie elementy były decydujące dla końcowego wyniku oferty”.
1 wyrok z dnia 23 stycznia 2020 r., sygn. akt KIO 43/20
