Nowe PZP 2021 przewiduje istotne zmiany w obszarze przepisów regulujących zawieranie i realizację umów w sprawie zamówienia publicznego. Zmiany te mają na celu nie tylko ograniczenie jednostronnego kształtowania umów przez zamawiających oraz przerzucania nieproporcjonalnych ryzyk kontraktowych na wykonawców, ale także wzmocnienie regulacji dotyczących fazy wykonania i następnie ewaluacji umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Co ważne, realizacji zamówienia publicznego z poszanowaniem interesów obu stron umowy ma służyć wyraźne wyartykułowanie w nowym PZP 2021 zasady współdziałania zamawiającego i wykonawcy przy wykonaniu umowy.
W myśl art. 431 nowego PZP 2021 zamawiający i wykonawca wybrany w postępowaniu o udzielenie zamówienia obowiązani są współdziałać przy wykonaniu umowy w sprawie zamówienia publicznego, zwanej dalej „umową”, w celu należytej realizacji zamówienia.
Obowiązek współdziałania
Czy wprowadzenie obowiązku współdziałania to nowość? Zdecydowanie nie. Warto pamiętać, że taki obowiązek znajduje zastosowanie do umów w sprawie zamówienia publicznego także obecnie, na mocy odesłania do przepisów kodeksu cywilnego na podstawie art. 139 ust. 1 PZP. Uprawnione jest zatem odwoływanie się do brzmienia art. 354 § 1 KC, który reguluje zasady wykonywania zobowiązań, stanowiąc, że dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Natomiast art. 354 § 2 KC przewiduje, że w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel.
W orzecznictwie sądowym podkreśla się:
„Według art. 354 § 2 k.c. przy wykonywaniu zobowiązania powinien z dłużnikiem współdziałać wierzyciel. Każdy z nich obowiązany jest baczyć na uzasadniony interes kontrahenta i nie czynić nic takiego, co by wykonywanie zobowiązania komplikowało, hamowało lub utrudniało. Ten negatywny obowiązek spoczywa na wierzycielu zawsze. Pozytywnego natomiast działania wymagać należy od wierzyciela jedynie w sytuacji, gdy wynika to z właściwości świadczenia lub umowy.”1
Jaki jest zatem sens wprowadzenia art. 431 do nowego PZP 2021 ? Przede wszystkim zaakcentowanie roli współdziałania zamawiającego w realizacji zamówienia, a także zrównoważenie pozycji obu stron umowy. Warto też pamiętać, że brak należytego współdziałania ze strony zamawiającego jako wierzyciela, może prowadzić do zniesienia odpowiedzialności dłużnika (wykonawcy) z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.
1 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. akt IV CSK 297/14
