Z przepisu art. 6471 k.c. wynika, że Inwestor jest odpowiedzialny solidarnie z wykonawcą wobec jego podwykonawców w przypadku gdy ten nie zapłaci należnego im wynagrodzenia z tytułu wykonywanych przez niego robót budowlanych. Co prawda istnieje szereg przesłanek, które należy spełnić aby inwestor ponosił solidarną odpowiedzialność1 na gruncie k.c. Jednak, dzisiaj skupimy się na pojęciu czynnej zgody inwestora na podwykonawstwo, która w konsekwencji skutkować może zapłatą należnego wynagrodzenia na podstawie przywołanego powyżej przepisu.
Czynna a bierna zgoda inwestora – czym się różni?
Ze zgodą bierną mamy do czynienia w sytuacji, w której inwestor powstrzymał się od udzielenia zgody bądź sprzeciwu w terminie 14 dni od dnia przedstawienia umowy podwykonawczej lub jej projektu. Natomiast zgoda czynna może niejednokrotnie pomóc podwykonawcom, których umowy nie zostały zgłoszone inwestorowi przez wykonawcę. Czynne wyrażenie zgody przez inwestora polegać może na dorozumianym wyrażeniu zgody przez zamawiającego na zawarcie umowy przez wykonawcę z podwykonawcą. Jako przykład służyć może tolerowanie obecności podwykonawcy na placu budowy, czy dokonywanie wpisów w jego dzienniku. Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 26 kwietnia 2013 r. „[…] inwestor może wyrazić wolę na zawarcie umowy przez wykonawcę z podwykonawcą w sposób dorozumiany, na przykład przez […] odbieranie wykonanych przez niego robót oraz dokonywanie przez niego innych czynności.”2. Nie jest to stwierdzenie odosobnione, w wyroku z 2020 r. Sąd Apelacyjny w Krakowie po raz kolejny odnosił się do kwestii czynnego wyrażenia zgody przez inwestora podkreślając na kanwie przytoczonego w sprawie stanu faktycznego, że w przypadku w którym inwestor bądź generalny wykonawca wyraził zgodę czynnie na udział podwykonawcy w budowie, to nie jest wymagane, aby przedkładana była im umowa z podwykonawcą bądź jej projekt3.
Co do zasady pamiętać należy:
1.) Po pierwsze – inwestor będzie odpowiedzialny solidarnie z wykonawcą w przypadku zgłoszenia inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę szczegółowego przedmiotu przed przystąpieniem do wykonywanych robót – chyba, że inwestor zgłosi w tym zakresie sprzeciw w wyznaczonym przez ustawodawcę terminie;
2.) Po drugie – możliwa jest sytuacja, w której wykonawca zgłosi inwestorowi przedmiot, który ma być wykonany przez podwykonawcę, a inwestor nie zareaguje w wyznaczonym terminie – wówczas mamy do czynienia z bierną zgodą inwestora na wykonywanie robót. Konsekwencją powyższego będzie jego solidarna odpowiedzialność w przypadku braku zapłaty ze strony wykonawcy;
3.) Po trzecie – jeżeli w umowie pomiędzy wykonawcą a inwestorem określono szczegółowy przedmiot robót budowlanych wykonywanych przez oznaczonego podwykonawcę – wówczas nie potrzebujemy zgłaszać inwestorowi takiego faktu!
4.) Po czwarte – inwestor poprzez swoje działania często akceptuje realizację robót budowlanych przez podwykonawców, którzy nie zostali zgłoszeni, co może wpłynąć – w przypadku udowodnienia wykonania przedmiotu umowy zawartej z wykonawcą – na odpowiedzialność solidarną inwestora w związku z wyrażoną przez niego czynną zgodą na udział podwykonawcy w budowie.
Pomimo bogatego dorobku judykatury nadal pojawia się problem z interpretacją art. 6471 k.c.
1 Więcej: Odpowiedzialność solidarna Inwestora. Sytuacja podwykonawcy wobec odstąpienia od umowy o roboty budowlane – M. Topolski; ODWOŁANIE DO WSZYSTKICH WPISÓW O SOLIDARNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI
2 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku. Dnia 26 kwietnia 2013 r., sygn. akt I ACa 109/13, LEX nr 1314664.
3 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 stycznia 2020 r., sygn. akt I Aga 47/19, LEX nr 3017730.
