W ostatnim czasie wiele kontrowersji wzbudził rządowy projekt ustawy o jawności życia publicznego. Projekt zakłada między innymi wprowadzenie obligatoryjnych procedur antykorupcyjnych w przedsiębiorstwie, a także zakazu zatrudniania urzędników lub funkcjonariuszy przed upływem trzech lat od zaprzestania zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji. Projekt nie pozostaje również bez wpływu na przepisy Prawa zamówień publicznych, zwłaszcza w kontekście wprowadzenia dodatkowej przesłanki wykluczenia czy też możliwości rozwiązania umowy przez zamawiającego. Z jego aktualną wersją z dnia 08.01.2018 r., można zapoznać się tutaj. Projekt nie trafił jeszcze do Sejmu.
W kontekście problematyki zamówień publicznych największe wątpliwości budzi propozycja rozszerzenia katalogu obligatoryjnych przesłanek wykluczenia wykonawcy z postępowania o nową przesłankę. Projekt zakłada dodanie do art. 24 ust. 1 punktu 14a, zgodnie z którym zamawiający wykluczy „14a) wykonawcę, który został prawomocnie ukarany na podstawie art. 77 ust. 9 ustawy o jawności życia publicznego.” Co oznacza nałożenie na wykonawcę kary pieniężnej za niestosowanie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych lub gdy stosowane procedury w oczywisty sposób były nieskuteczne bądź pozorne.
Przede wszystkim wskazuje się, że przepis art. 24 ust. 1 PZP w aktualnym brzmieniu stanowi transpozycję postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.3.2014 r., str. 65, z późn. zm.). Rodzi to pytanie, czy możliwe jest ustalenie przez dane państwo członkowskie dodatkowych przesłanek wykluczenia, które nie zostały przewidziane wśród przesłanek obligatoryjnych wskazanych w art. 57 tejże dyrektywy.
Nadto projektowane zmiany przewidują dodanie dwóch nowych przesłanek umożliwiających zamawiającemu rozwiązanie umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 145a PZP).
Pierwszą z nich miałoby być postawienie zarzutu przekupstwa osobie, która w postępowaniu o udzielenie zamówienia, którego dotyczy umowa, działała w imieniu i na rzecz wykonawcy, a zarzut postawiono w związku z tym działaniem. Tak określona przesłanka budzi istotne wątpliwości, gdyż projektowany przepis przewiduje możliwość rozwiązania umowy juz w oparciu o postawienie zarzutu, a nie dopiero w sytuacji, gdy przekupstwo zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem.
Natomiast drugim przypadkiem miałaby być sytuacja prawomocnego ukarania wykonawcy karą pieniężna, na podstawie art. 77 ust. 9 projektowanej ustawy tj. z uwagi na nieopracowanie procedur antykorupcyjnych lub ich niestosowanie czy też ich pozorność.
Zmianie miałby ulec również art. 145b w ten sposób, że w przypadku rozwiązania umowy na podstawie art. 145a wykonawca mógłby żądać wyłącznie wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania części umowy. Jednak gdy rozwiązanie umowy byłoby skutkiem postawienia zarzutu przekupstwa, to wówczas wykonawca traciłby prawo do żądania należnego wynagrodzenia z tytułu wykonania części umowy. Zatem już samo postawienie wykonawcy zarzutu skutkować mogłoby rozwiązaniem umowy i brakiem możliwości uzyskania wynagrodzenia za realizację umowy.
